ΥΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Ο ναός ήταν εκατόμπεδος, περίπτερος, δωρικού ρυθμού, κτίστηκε στο δεύτερο τέταρτο του 6ου αιώνα π.Χ. (περίπου το 560-550 π.Χ.) και εγκαταλήφθηκε πιθανότατα στα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ. μετά την καταστροφή του από πυρκαγιά[3]. Κατά τη διάρκεια των πέντε αιώνων λειτουργίας του, υπέστη πολλές επισκευές και μεγάλες μετατροπές, γεγονότα που τον κάνουν να παρουσιάζει πολλές και εντυπωσιακές αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες[4]. Αρχικά ήταν κατασκευασμένος από ξύλο, το οποίο σταδιακά αντικαταστάθηκε από τοπικό μαλακό ψαμμόλιθο και πλιθιά, ενώ στη στέγη υπήρχαν κορινθιακά κεραμίδια. Η σταδιακή αντικατάσταση του ξύλου από ψαμμόλιθο εικάζεται πως έγινε σε μεγάλο χρονικό διάστημα και από διαφορετικούς τεχνίτες, γεγονός που οδήγησε σε διαφοροποιήσεις στο πάχος, στη μορφολογία αλλά και στη διακόσμηση των σωζόμενων κιόνων και κιονόκρανων.
Στο εσωτερικό του ναού, κάτω από το στρώμα καταστροφής βρέθηκαν διάφορα κινητά αντικείμενα, όπως πήλινα αγγεία και ειδώλια, τμήματα χάλκινου αγάλματος και πήλινη προτομή αλόγου[5]. Όλα τα ευρήματά εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Καρδίτσας. Το πιο σημαντικό εύρημα ήταν το καλοδιατηρημένο χάλκινο άγαλμα μιας ανδρικής μορφής, που απεικονίζεται με τη μορφή ενός οπλίτη. Το άγαλμα ύψους 0,82 μέτρων φέρει κράνος στο κεφάλι, θώρακα στο στήθος, περιβραχιόνια και περιπήχια στα χέρια και περικνημίδες στα πόδια. Η ταύτιση του χάλκινου αγάλματος με τη θεότητα του Aπόλλωνα, ήταν αρχικά προβληματική καθώς η απεικόνιση του θεού ως οπλίτη με πλήρη εξοπλισμό, είναι σπάνια. Το κείμενο μιας ενεπίγραφης αναθηματικής στήλης του 4ου αιώνα π.Χ. που βρέθηκε σε κομμάτια εντός του ναού, καθώς και νομίσματα με παραστάσεις του Απόλλωνα, οδήγησαν τελικά στην ταυτοποίηση το
Πριν την έναρξη των ανασκαφικών εργασιών στο χώρο του ναού, το μνημείο κάλυπτε ένας χαμηλός λόφος ύψους περίπου 2 μέτρων, ο οποίος δημιουργήθηκε από την αποσύνθεση των πλίνθων που κατέρρευσαν μετά την καταστροφική πυρκαγιά. Το 1994 με αφορμή τις λαθρανασκαφές για πιθανούς τάφους στην περιοχή ξεκίνησε η ανασκαφή από τον αρχαιολόγο Χαράλαμπο Ιντζεσίλογλου της ΙΓ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, η οποία και συνεχίστηκε μέχρι το 1997[1]. Η αρχική θεώρηση πως στη θέση πιθανώς υπήρχε κάποιο απλό δημόσιο κτίριο της αρχαίας Μητρόπολης γρήγορα καταρρίφθηκε φέρνοντας ανέλπιστα στο φως έναν αρχαϊκό εκατόμπεδο περίπτερο δωρικό ναό με εσωτερική κιονοστοιχία. Ο ναός βρέθηκε ακριβώς έτσι όπως τον καταπλάκωσε η στέγη του όταν κατέρρευσε από την πυρκαγιά. Όλα τα μέλη του, οι λίθινοι κίονες, τα κιονόκρανα, οι στυλοβάτες, οι τοίχοι του κτιρίου, ακόμη και το λατρευτικό άγαλμα, έμειναν πεσμένα στο χώμα κάτω από το πυρακτωμένο στρώμα που σχηματίστηκε από τα καμένα κεραμίδια της στέγης. Σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος είναι επισκέψιμος και εκτείνεται σε έκταση 18,5 στρεμμάτων, ενώ ο ναός είναι στεγασμένος με μεταλλικό στέγαστρο το οποίο καλύπτει μια έκταση 735 τ.μ. για προστασία.
