Α. Μη λογοτεχνικό κείμενο
«Καλοκαιρινές διακοπές και απο-δράσεις»

Το ακόλουθο διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης άρθρο του Βασίλη Μανουσέλη δημοσιεύθηκε στην
Εφημερίδα των Συντακτών ( www . efsyn .gr) στις 23-7-2016 .

Ο τόπος και ο τρόπος που επιλέγει κανείς να περάσει τις καλοκαιρινές διακοπές του μα αποκαλύπτουν πολλά όχι τόσο για τις οικονομικές δυνατότητες όσο για την προσωπικότητα και τις   ψυχαγωγικές ανάγκες του παραθεριστή. Μια φορά τον χρόνο, οι εξαντλημένοι εργαζόμενοι ασκούν το δικαίωμα ή μήπως την κοινωνική  «υποχρέωσή» τους να αφήσουν το σπίτι τους στην πόλη για να μετακομίσουν για λίγο σε κάποιο πολύ οικείο ή εξωτικό παραθεριστικό θέρετρο. Τελικά, με βάση ποια -προσωπικά και αντικειμενικά– κριτήρια επιλέγουν οι σημερινοί τουρίστες το πού και το πώς θα περάσουν  τις διακοπές τους;
Τους δύο τελευταίους αιώνες η τουριστική νοοτροπία και πρακτική αλλάζει και διαφοροποιείται διαρκώς, δημιουργώντας όχι μόνο εντελώς διαφορετικά πρότυπα διακοπών, αλλά και εντελώς διαφορετικά πρότυπα τουριστών. Ανάμεσα στα υπάρχοντα σήμερα στιλ τουριστικής ζωής μπορεί κανείς
εύκολα να ξεχωρίσει τουλάχιστον δύο: αυτό του φυγόπονου ή οκνηρού1 τουρίστα και το «εναλλακτικό»  -αλλά εξίσου νόμιμο- στιλ του αντισυμβατικού και ακαταπόνητου2 τουρίστα, ο οποίος αναζητά στις  διακοπές του ακραίες εμπειρίες φυγής από τη ασφυκτική ζωή των μεγαλουπόλεων.
Πάντως, το επικρατέστερο στιλ διακοπών είναι ο μαζικός τουρισμός: τα άτομα δηλαδή που
επιλέγουν να μετακινηθούν από το σπίτι τους στο παραθεριστικό θέρετρο, το οποίο ενδέχεται να
βρίσκεται στην άλλη άκρη του πλανήτη, για να βρουν και να αναπαραγάγουν τα πολύ οικεία κοινωνικά
πρότυπα ζωής, διασκέδασης ή διατροφής που υιοθετούν στην καθημερινή τους ζωή στον τόπο τους.
Πράγματι, ο «τεμπέλης» τουρίστας αντιστέκεται σθεναρά3  σε ό,τι μπορεί να ανατρέψει τα δήθεν
«προσωπικά» τουριστικά του ήθη ή την κυρίαρχη στην εποχή του μόδα διακοπών. Και μολονότι
βομβαρδίζεται διαρκώς από τα ΜΜΕ και τα σχετικά διαφημιστικά έντυπα για τη μεγάλη αναζωογονητική
αξία των εναλλακτικών μορφών διακοπών, αυτός αρνείται πεισματικά και ενίοτε ηρωικά να υποκύψει
στους δελεαστικούς πειρασμούς μιας λιγότερο μαζικής και πιο περιπετειώδους τουριστικής ζωής.
Μάταια οι πιο πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις του υπενθυμίζουν ότι το ανθρώπινο σώμα
διαμορφώθηκε από την εξέλιξη για να μετακινείται διαρκώς και ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει ζωτική

ανάγκη από πολιτισμικές εμπειρίες και, κυριολεκτικά, «τρέφεται» και «ανθεί» από την επαφή
του με διαφορετικά πρότυπα ζωής και σκέψης.

1 οκνηρός: τεμπέλης, νωθρός
2 ακαταπόνητος: ακούραστος
3 σθεναρά: έντονα, δυνατά
ανάγκη από ανοίκειες

4 ανοίκειες : άγνωστες

Απέναντι σε όλα αυτά τα επιχειρήματα, ο «τεμπέλης τουρίστας» είτε σφυρίζει αδιάφορα είτε
προβάλλει τη μεγάλη ανάγκη του για «ανάπαυση», που μόνο η πλήρης ακινησία ή το πολύ η κοπιαστική
μετακίνηση από το μπαρ στην παραλία και από εκεί στην ταβέρνα μπορούν να του την εξασφαλίσουν.
Α3. Στα πλαίσια της οργάνωσης μιας πολυήμερης εκπαιδευτικής εκδρομής αναλαμβάνεις με ομιλία (200-
250 λέξεων) σου στη μαθητική κοινότητα να πείσεις με επιχειρήματα τους συμμαθητές σου να αποφύγουν
μια ακόμη εμπειρία «μαζικού τουρισμού», που τον χαρακτηρίζει «η πλήρης ακινησία ή το πολύ η
κοπιαστική μετακίνηση από το μπαρ στην παραλία και από εκεί στην ταβέρνα», όπως ο αρθρογράφος
επισημαίνει. Προσπάθησε να τους πείσεις να επιλέξουν μια διαφορετική περιπετειώδη ή εναλλακτική
ταξιδιωτική εμπειρία, βασιζόμενος στην ιδέα ότι «ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει ζωτική ανάγκη από
ανοίκειες πολιτισμικές εμπειρίες και, κυριολεκτικά, «τρέφεται» και «ανθεί» από την επαφή του με
διαφορετικά πρότυπα ζωής και σκέψης».

ΜΟΝΑΔΕΣ 25

Ταξίδια

Το παρακάτω ποίημα ανήκει στη συλλογή «Λίγη φθορά για γούρι» (Γαβριηλίδης, 2017).

Τα ωραιότερα ταξίδια είναι του μυαλού.
Να σε πηγαίνει η σκέψη σε ό,τι αγαπάς και σου αρέσει.
Και να μην είναι ανάγκη να επιστρέψεις
Αυτά κοντά σου πάντα είναι
Μέσα σου εικόνες αληθινές
Σαν να πήγες…
Αναμνήσεις χωρίς χρονικότητα
Σα να πήγες…
Σα να γύρισες…

Β3. Να επιλέξεις ένα από τα δύο θέματα που σου δίνονται. Να καταγράψεις τις απαντήσεις σου σε ένα
κείμενο 100-150 λέξεων.

1. Το ποιητικό υποκείμενο προτείνει έναν διαφορετικό τρόπο ταξιδιού. Ποιος είναι αυτός και γιατί τον
προτιμά; Συμφωνείς ή διαφωνείς με αυτή την άποψη;

ή

2. Nα υποθέσεις ότι ξεκινάς κι εσύ ένα ταξίδι του μυαλού. Πού θα πήγαινες και τι θα ήθελες να ξαναζήσεις;
Να καταγράψεις τις σκέψεις σου σ' ένα κείμενο με τη μορφή ημερολογίου.
Μονάδες 25

https://filologikosxoleio.gr/wp-content/uploads/2021/10/14951-%CE%95%CE%BD%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82.pdf

Θα γελάσεις  απ' τα βάθη των χρυσών σου ματιών
Είμαστε μεσ στο δικό μας κόσμο
Η πιο όμορφη θάλασσα
Είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει
Τα πιο όμορφα παιδιά δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα
Τις πιο όμορφες μέρες μας
Δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα
Κι αυτό που θέλω να σου πω
Το πιο όμορφο απ' όλα
Δε στο 'χω πει ακόμα.

Ο Ναζίμ Χικμέτ (Nâzım Hikmet Ran, (1902-1936) ήταν Τούρκος ποιητής και δραματουργός, τα έργα του οποίου μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες. Υπήρξε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τουρκίας. Πέθανε στη Μόσχα από καρδιακή προσβολή σε ηλικία 61 ετών.

Ύφος γραφής

Αν και τα πρώτα του ποιήματα γράφτηκαν με παραδοσιακό μέτρο, ο Χικμέτ σταδιακά απομακρύνθηκε από τα πλαίσια του μέτρου και της ομοιοκαταληξίας και άρχισε να αναζητεί νέα μορφή για τα ποιήματά του. Κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων διαμονής του στη ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ , η αναζήτηση αυτή έφτασε στο αποκορύφωμά της. Προτίμησε τον ελεύθερο στίχο, ο οποίος ταίριαζε και με την πλούσια φωνολογία της  τουρκικής γλώσσας. Επηρεάστηκε κυρίως από τον Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι. Πολλά από τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν από το γνωστό Τούρκο συνθέτη Ζουλφού Λιβανελί, ενώ αρκετά μελοποιήθηκαν και από τον συνθέτη Μάνο Λοΐζο  και τον Θάνο Μικρούτσικο. Με υπουργικό διάταγμα ο ποιητής ανέκτησε την τουρκική υπηκοότητα που του αφαιρέθηκε το 1951 εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων.  Το αυτοβιογραφικό του έργο Οι ρομαντικοί μεταφράστηκε στα Ελληνικά από τον Κώστα Κοτζιά ("Θεμέλιο")

Ποιήματα μελοποιημένα από τον Μάνο Λοΐζο και τον Θάνο Μικρούτσικο

• Αν με τη μεσολάβηση
• Αν η μισή μου καρδιά
• Απερίγραπτη λένε
• Για τη ζωή
• Η πιο όμορφη θάλασσα
• Μονάκριβή μου
• Όπως ο Κερέμ
• Στηθάγχη
• Το δίχτυ
• Λίγα γαρούφαλλα
• Μικρόκοσμος
• Οι Χτίστες
• Το ποίημα: «Φοβούνται τα τραγούδια μας» μελοποιήθηκε από τον Μάκη Ψαραδέλλη, εκδ. ΜΩΡΑΪΤΗΣ

ΔΡΑΣΗ

Τα παιδιά μετασχημάτισαν το ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ γράφοντας τα δικά τους ποιήματα. Η δράση του ομίλου μας αυτή πραγματοποιήθηκε και από το Α4

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΑΝΑΦΕΡΩ ΜΕΡΙΚΑ:

Από την Ε. Λίτσι.

Ό έρωτας που δεν έχουμε ζήσει ακόμα

Ο πιο όμορφος έρωτας

είναι αυτός που δεν έχει έρθει ακόμα,

εκείνος που λαχταρούμε να έρθει.

Περιμένω ν΄αγαπηθώ και ν΄αγαπήσω.

Μα την λέξη «αγαπώ» δεν θα σου πω , όσο κι αν το ποθώ.

***

Ενδεικτικά αναφέρουμε και από τα παιδιά του Α4

1.Διασκευή του Ν. Παππά

ΤΟ 'ΑΓΝΩΣΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΙΟ 'ΟΜΟΡΦΟ

Το καλύτερο ταξίδι στον κόσμο

είναι αυτό του μυαλού μας.

Πάντα κάτι μας φαίνεται τέλειο,

μέχρι να εμφανιστεί κάτι ακόμη καλύτερο.

Ποτέ δεν σταματάμε να ονειρευόμαστε ,

όσο απίθανο κι αν μοιάζει ένα όνειρο.

Αυτό που δεν έχουμε δει ακόμα

Είναι και το πιο τέλειο ακόμα,

καο αναμένουμε τη στιγμή να το γνωρίσουμε.

2.Διασκευή του Α. Τρικενίδη

Όπως δύο κύκνοι πετούν στο ηλιοβασίλεμα

πετάμε στον δικό μας κόσμο.

Πάνω από δάση και λίμνες

σε ανεξερεύνητα μέρη μαζί.

Όμορφες αναμνήσεις μας περιμένουν.

Κι όταν βρούμε τον παράδεισό μας,

θα σου πω αυτό:

εγώ σε αγαπώ.

3.Διασκευή του Νικόλα  Σπυρόπουλου

«Οι καλυτερες εμπειρίες»

Θα γελάσεις από τα βάθη της καρδιάς σου

δίχως να μπορείς να  το κρύψεις.

Βρισκόμαστε μέσα στον ιδιαίτερο και φαντασμαγορικό μας κόσμο.

Οι καλύτερες εμπειρίες,

είναι εκείνες που δεν έχεις ζήσει ακόμα.

Ο πιο όμορφος κόσμος είναι αυτός που δεν υπάρχει ακόμα.

Τι πιο ωραίες στιγμές μας,

δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα.

Έχω κάτι σημαντικό να σου εκμυστηρευτώ

Πιο γλυκό και τρυφερό

δεν έχω καταφέρει να σου πω ακόμα.

Δεν θα περιμένεις όμως πολύ ακόμα.

Η δράση πραγματοποιήθηκε στις 16-12-2022:

Διαβάσαμε και σχολιάσαμε ένα απόσπασμα από το θεατρικό έργο ΤΡΙΣΕΥΓΕΝΗ του Κωστή Παλαμά:

(απόσπασμα)

Το θεατρικό έργο Τρισεύγενη, που συνέγραψε και εξέδωσε για πρώτη φορά το 1903 ο Κωστής
Παλαμάς (1859-1943), διαδραματίζεται σε μια παραθαλάσσια περιοχή της Ρούμελης στη δεκαετία
του 1860. Η ηρωίδα του Τρισεύγενη είναι μια πανέμορφη νέα γυναίκα που δεν εννοεί να υποταχτεί
σε κανέναν. Ερωτεύεται, όμως, τον γιο του εχθρού του πατέρα της, τον πλοιοκτήτη και καπετάνιο
Πέτρο Φλώρη. Στο απόσπασμα συζητούν για τον επικείμενο γάμο τους.

ΤΡΙΣΕΥΓΕΝΗ

Να τρέξω θέλω στο πλευρό σου, μακριά κι από κάθε κόσμο, προς όλες τις θάλασσες του
κόσμου. Από τα μικρά μου χρόνια κάτι αξήγητο μέσα μου βαρυβογγούσε. Γυναίκα του
Πέτρου Φλώρη και νεράιδα του γιαλού. Πάντα οι τοίχοι δε με στενοχωρούσανε; Δε μ’
έπνιγε το σπίτι; Δε με μάραινε η γειτονιά; Δεν εύρισκα πάντ’ αφορμή να σκαρφαλώνω στο
παράθυρο, να βρίσκουμαι στο δρόμο, να παίζω στ’ ακρογιάλι, γύρους να φέρνω με τις
βάρκες, να λευκαίνω3 στο ποτάμι, να θερίζω στον κάμπο, ν’ απλώνω στ’ αλώνι,4

να φυτεύω
στο περιβόλι, να ξενυχτάω κάτου από τ’ άστρα, να πλάθω πανηγύρια, χορούς να πλέκω, να
χαίρουμαι τις χαρές του ήλιου, να γιορτάζω του αέρα τις γιορτές; Κι όλη τούτη τη ζωή δεν
την εζούσα με τη λαχτάρα μέσα μου και με το καρτέρεμα,5 ακοίμητα, μιας ζωής πιο βαθειάς
και πιο σωστής, πιο ελεύτερης και πιο άξιας; [...] Και μου την ξανοίγεις6

τώρα εσύ τη ζωή
που καρτερούσα, αγνάντια7 μου, ακόμα μακριά, μα καθαρά. Ζωή από κίνησην όλο κι από

3 Κάνω λευκά τα ασπρόρουχα πλένοντάς τα
4 Να απλώνω τα σιτηρά για το αλώνισμα (ξεχώρισμα του καρπού από το άχυρο)
5 Προσμονή, προσδοκία
6 Αποκαλύπτεις
7 Απέναντι

τρομάρα κι από έρωτα. [...] Θαλασσινή θέλω να είμαι και ταξιδεύτρα. Κι όλα τούτα δε θα τα
είμαι στο πλευρό σου, Πέτρο Φλώρη;

ΠΕΤΡΟΣ ΦΛΩΡΗΣ

Είσαι η αγάπη μου κ’ η γυναίκα μου και η ζωή μου η ριζοθεμέλιωτη∙ πώς θέλεις να σ’
εμπιστευτώ στα κύματα; Μαζί μου δε θαρθής∙ όχι. Θα μείνης αυτού, στο σπίτι μου,
νοικοκυρά και δέσποινα. Και θα προσμένης να γυρίσω. [...] Στο σπίτι μου θα μείνης που θα
νάναι πια το σπίτι σου.

Η Τρισεύγενη του απαντά :

ΤΡΙΣΕΥΓΕΝΗ

Στο σπίτι σου, Πέτρο Φλώρη; Στο σπίτι σου! Αγνάντια του πατέρα μου το σπίτι, που θα
χύνετ’ απ’ τους τοίχους του και θα βουίζη μέσ’ στ’ αυτιά μου, κάθε ώρα και στιγμή, η
κατάρα του. Και με τον κόσμο γύρω μου, το χαροκόπο

κόσμο και τον καταλαλητή! [...]

Κρίμα στα φτερά που ωνειρεύτηκα.

Aλλά δεν το φανέρωσα στα παιδιά. Αντ΄αυτού τους ζήτησα να φανταστούν και να γράψουν μια ενδεχόμενη απάντηση της Τρισεύγενης.

Tι θα μπορούσε να του απαντήσει; Σε τι ύφος; 

Παραθέτω από το αρχείο μου κάποιες απαντήσεις  που  μου έδωσαν:

1.Από την Ε. Λίτσι

Πέτρο Φλώρη, δεν μπορώ μακριά σου, δεν μπορώ να περιμένω.Θέλω να είμαι μαζί σου συνέχεια και παντού. Εγώ σε ερωτεύθηκα και στα μάτια μου σε είχα θεό διαφορετικό από τους άλλους . Να που όμως είχα άδικο.

Πέτρο Φλώρη,που τοσο σ΄αγαπώ, γιατί με αφήνεις πίσω. Άλλο δεν μπορώ. Μαζί σου θέλω να μαι όπου κι αν πηγαίνεις. Όμως δεν μου το επιτρέπεις και με πικραίνεις.

2.Από την Ρ.Λιάγκα

Μα γιατί να μην εξερευνήσουμε τον κόσμο αγκαλιά; Γιατί να μην ζήσουμε τις ζωές μας  κάτω από λιακάδες και ηλιοβασιλέματα στην ακτή και πρέπει να είμαι στο σπίτι μια νοικοκυρά; 'Eλα να ερωτευθούμε και να ταξιδέψουμε από άκρη σ΄άκρη τον κόσμο.

3.Από τον Γ.Αγγελή

Όχι, Πέτρο Φλώρη, αγάπη μου!Εγώ θα έρθω!Δεν θέλω να κάτσω κλεισμένη στο σπίτι και να σε περιμένω να γυρίσεις.Δεν θέλω να μείνω μόνη μου πάλι.Το σπίτι σου σπίτ ι μου δεν θα είναι χωρίς εσένα. Νοικοκυρά καλή είμαι, αλλά στο σπίτι δεν θα κάτσω. Αμα φύγεις χωρίς εμένα θα έρθω να σε ψάξω. Γιατί σε αγαπάω.

4.Από Δ.Μαλατέστα

Μα δεν καταλαβαίνεις; Θέλω να είμαστε συνέχεια μαζί. Να κάνουμε τα πάντα μαζί. Σ΄αγαπάω και θέλω να΄μαι πάντα στο  πλευρό σου ακόμα κι αν χρειαστεί να έρθω στην άλλη άκρη του κόσμου.

5. Από Μ.Μπάχο

Πέτρο Φλώρη, σ΄αγαπώ πολύ, αλλά σπίτι δεν θα κάτσω. Εγώ που είχα πλα΄σει όνειρα για εμάς...δεν μπορείς να με γειώνεις έτσι... Νόμιζα, σε αυτήν την πατριαρχική κοινωνία που ζούμε πως είσαι διαφορετικός, αλλά μάλλον με είχε τυφλώσει ο έρωτας και δεν έβλεπα καλά.

6. Από Στ. Μικέδη

Πέτρο, αυτή  δεν ήταν η ζωή που φανταζόμουν, η ζωή που προσπαθούσα να ζήσω μαζί σου. Νομιζα ότι ήσουν διαφορετικός από τον πατέρα μου και όλους τους άλλους. Με απογοήτευσε η στάση σου, θα ήθελα να ξανασκεφτώ για τον γάμο μας!

7. Από Γ. Μαρούλη

Μα Πέτρο Φλώρη, εγώ θέλω να είμαι μαζί σου, σε αγαπάω με όλη μου την καρδιά.Γιατί δεν με θες μαζί σου στα ταξίδια σου;Δεν με αγαπάς πια όπως με αγαπούσες παλιά;

8.Από Γ. Μπαλανίκα

Πέτρο, εκτιμώ ότι θες να με προστατέψεις, αλλά δεν θα δεχτώ να μείνω σπίτι. Ομολογώ ότι περίμενα από εσένα να είσαι πιο ανοιχρόμυαλος, αλλά φαίνεται η πατριαρχική ιδεολογία βασιλεύει ακλόνητη ακόμα μέσα σου.

9. Από Α. Μότσο. 

Γιατί Πέτρο μου; Θέλω να σε έχω πάντα δίπλα μου. Ξέρω ότι είσαι καλά. Θέλω να δημιουργήσουμε αναμνήσεις.

10. Από  Γ.Μουζουράκη

Τι μου λες , αγάπη μου, εγώ θέλω να είμαι πάντα δίπλα σου, να σε προσέχω και να με προσέχεις, να σε φιλάω και να με φιλάς, δεν μπορώ χωρίς εσένα. Θέλω να σε έχω  αγκαλιά όλες τις ώρες κάθε μέρα επτά μέρες την εβδομάδα.Εικοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο. Έτσι θέλω να ζήσω μαζί σου, μέχρι τον θάνατό μας.Να πεθάνουμε μαζί, χέρι χέρι. Δεν θα αντέξω χωρίς να είσαι  δίπλα μου, χωρίς να σε βλέπω, χωρίς να σε φιλάω.

11. Από Φ. Μουτσάι

Είχα άλλες προσδοκίες από σένα, Φλώρη! Νόμιζα πως πραγματικά διαφέρεις από τους υπόλοιπους, όμως εξακολουθείς να έχεις τις ίδιες απόψεις και παρτιαρχικές αντιλήψεις της κλειστής αυτής και δυστυχισμένης -για τη γυναίκα-κοινωνίας. Με πληγώνεις με αυτή σου απάντηση και με απογοητεύεις. Καλώς ή κακώς συνειδητοποίησα ότι δεν είσαι πια το πρόσωπο που είχα ερωτευτεί. Λυπάμαι, αλλά δεν μπορώ να συνεχίσω αυτήν την ανούσια σχέση.

12. Από  Μ.Μουρούτσου

Με πληγώνεις και μου κόβεις τα φτερά. Αν και η σκέψη σου για μένα με γλυκαίνει, αρνείσαι να πραγματοποιήσεις το όνειρό μου, να μου προσφέρεις ό,τι οι άλλοι δεν θα μπορούσαν ποτέ να μου προσφέρουν, να ταξιδέψεις μαζί μου, να μου γνωρίσεις καινούργιους κόσμους, να ζήσεις  μαζί μου μοναδικές στιγμές, «σώσεις» από αυτήν την σκληρή και πιεστική ζωή.

13. Από Ν. Μήτρου

'Ωστε και συ  τέτοιος είσαι! Και συ την αγάπη την εκμεταλλεύεσαι!, απλά για να έχεις κάποιον να κάνει την οικιακή βοηθό χωρίς πληρωμη και ωράρια.  «Αγάπη» με πλεονεκτήματα.

14. Από Μ. Μεχτέρογλου

Πίστευα ότι δεν ήσουν ένας απ΄τους άλλους, πίστευα ότι θα ταξιδεύαμε μαζί, αλλά απ΄ότι φαίνεται ο έρωτας μας σταματάει εδώ. Τώρα είδα το πραγματικό σου πρόσωπο. Με θέλεις μόνο να σου μαγειρεύω, να σου σιδερώνω και τίποτ΄αλλο. Τελειώσαμε.

15. Από Α.Κοδέλι.

Πέτρο Φλώρη, εγώ σου δίνω όλη μου την αγάπη. Πεθαίνω για σένα και σε σκέφτομαι κάθε στιγμή. Σου ζητάω να ζήσουμε μαζί ευτυχισμένοι και συ με παρατάς πίσω μόνη μου σε ένα σπίτι. Δεν θέλω να σε ξαναδώ μπροστά μου! Μην μου ξαναμιλήσεις! Δεν είμαι οικιακή βοηθός. Είμαι η γυναίκα σου. Και πρέπει να με εκτιμάς.

Το 1891 θεωρείται σημαντική χρονιά για τον Καβάφη. Εκδίδει το πρώτο αξιόλογο ποίημά του (Κτίσται) και δημοσιεύει μερικά από τα σπουδαιότερα πεζά κείμενά του (Ολίγα περί στιχουργίας, Ο Σακεσπήρος περί της ζωής, Ο καθηγητής Βλάκη περί της νεοελληνικής και δύο κείμενα για τα Ελγίνεια).

Από το 1893 έως το τέλος του αιώνα γράφει μερικά από τα σημαντικότερα ποιήματά του, όπως τα: Κεριά (1893), Τείχη (1896), Περιμένοντας τους Βαρβάρους (1899). Το 1896 συνεργάζεται με την εφημερίδα Phere d’ Alexandrie. O δημοσιογράφος και συγγραφέας Γεώργιος Τσοκόπουλος τον χαρακτηρίζει «Σκεπτικιστής, φιλοσοφικός, μελαγχολικός, με ειρωνική πικρία». Τον επόμενο χρόνο επισκέπτεται το Παρίσι και το Λονδίνο.

Το 1899 φεύγει από τη ζωή η μητέρα του Χαρίκλεια, την οποία υπεραγαπούσε. Είχαν προηγηθεί οι θάνατοι του παιδικού του φίλου Μικέ Ράλλη (1889), του αδελφού του Πέτρου-Ιωάννη (1891) και του παππού του Γεωργάκη Φωτιάδη (1896).

To 1902 ταξιδεύει για πρώτη φορά στην Ελλάδα και συγκεκριμένα την Αθήνα, όπου γνωρίζεται με τους ομοτέχνους του Γρηγόριο Ξενόπουλο και Ιωάννη Πολέμη. Σε μια επιστολή του αναφέρει ότι στην Αθήνα αισθανόταν, όπως ένας πιστός που πηγαίνει προσκυνητής στη Μέκκα. Τον επόμενο χρόνο επισκέπτεται και πάλι την Αθήνα, ενώ στις 30 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς ο Ξενόπουλος γράφει στο περιοδικό Παναθήναια το ιστορικό άρθρο Ένας Ποιητής, που αποτελεί την πρώτη εγκωμιαστική παρουσίαση του καβαφικού έργου στο ελλαδικό κοινό. Το 1904 θα γράψει ένα από τα σπουδαιότερα ποιήματά του, το Περιμένοντας τους Βαρβάρους. Το 1905 επισκέπτεται για τρίτη φορά την Αθήνα για την κηδεία του αδελφού του Αλέξανδρου.

Τον Δεκέμβριο του 1907 εγκαθίσταται στο σπίτι της οδού Λέψιους 10, όπου και θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του, δημιουργώντας το σημαντικότερο τμήμα του έργου του. Η φήμη του διαρκώς εξαπλώνεται και στο διαμέρισμά του τον επισκέπτονται προσωπικότητες της λογοτεχνίας από την Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως ο φουτουριστής Τομάσο Μαρινέτι, ο Αντρέ Μαλρό, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Κώστας Ουράνης και η Μυρτιώτισσσα.

Το 1911 θα γράψει το περίφημο ποίημά του Ιθάκη. Το 1914 γνωρίζεται με τον σπουδαίο Άγγλο μυθιστοριογράφο Έντουαρντ Μόργκαν Φόρστερ και συνδέεται μαζί του με φιλία. Πέντε χρόνια αργότερα, ο Φόρστερ θα συστήσει τον Καβάφη στο αγγλικό κοινό.

Το 1917 γνωρίζεται με τον Αλέκο Σεγκόπουλο, κατ’ άλλους νόθο γιο του, κατ’ άλλους ερωτικό του σύντροφο, πάντως μετέπειτα γενικό κληρονόμο του. Τον Απρίλιο του 1922 παραιτείται από την Υπηρεσία Αρδεύσεων για να αφοσιωθεί στο ποιητικό του έργο. «Επιτέλους απελευθερώθηκα από αυτό το μισητό πράγμα», γράφει κάπου. Τον επόμενο χρόνο πεθαίνει ο τελευταίος εν ζωή αδελφός του, ο Τζον Καβάφης, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος θαυμαστής και μεταφραστής του έργου του.

Το 1926 η κυβέρνηση του δικτάτορα Πάγκαλου του απονέμει το παράσημο του Φοίνικος, διάκριση την οποία ο ποιητής αποδέχεται, υποστηρίζοντας ότι «το παράσημο μού το απένειμε η Ελληνική Πολιτεία, γι’ αυτό και το κρατώ». Το 1930 αρχίζει να υποφέρει από τον λάρυγγά του. Οι γιατροί διαπιστώνουν καρκίνο. Ο Καβάφης δεν μπορεί να μιλήσει και το 1932 υποβάλλεται σε τραχειοτομία στην Αθήνα.

Το 1933 επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια, με την υγεία του διαρκώς να χειροτερεύει. Στις αρχές Απριλίου μεταφέρεται στο Ελληνικό Νοσοκομείο και στις 2 το πρωί της 29ης Απριλίου ο ποιητής αφήνει την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 70 ετών.