Όπως όλα τα ωραία, έτσι κι ο φετινός Όμιλος Κινηματογράφου έφτασε στο τέλος του. Κι αν τέλειωσε όμως, οι εμπειρίες που ζήσαμε όλοι μαζί αυτή τη χρονιά θα μας μείνουν αξέχαστες και ό,τι κι αν κάνετε θα είναι πάντα μαζί σας!
Καλό καλοκαίρι...
Με μια νοσταλγική ματιά στην εποχή της παιδικής ηλικίας, που μας άφησε τη γλυκόπικρη γεύση του λικέρ μέντας, έκλεισαν οι προβολές του Ομίλου Κινηματογράφου για φέτος. Συγκεκριμένα, την Τετάρτη 10/5/2023 προβλήθηκε η βραβευμένη ταινία “Peppermint” (1999) του Κώστα Καπάκα, που μας μετέφερε στη δεκαετία του '60.
Υπόθεση: Ο Στέφανος, ένας 45άχρονος μηχανικός αεροσκαφών θυμάται την παιδική του ηλικία, όταν έπειτα από χρόνια πάει στη γιορτή ενός παλιού του συμμαθητή. Θυμάται πώς αγάπησε τα αεροπλάνα, καθώς και την πρώτη του αγάπη, τη Μαρίνα, με την οποία χάθηκε λίγο μετά την είσοδό του στην εφηβεία. Η γιορτή αυτή και οι αναμνήσεις που ξαναζωντάνεψαν μέσα του, θα τον οδηγήσουν στην αναζήτηση της αγαπημένης του 30 χρόνια μετά. Τελικά, ο Στέφανος συναντά, στο θάνατο της μητέρας του, τη Μαρίνα. Σίγουρα έχουν πάρα πολλά να πουν.
Για να εμπεδώσουμε καλύτερα τον ρόλο των props, οι μαθητές στην επόμενη συνάντηση συμμετείχαν σε μια ομαδική δραστηριότητα αυτοσχεδιασμού / δραματοποίησης με αντικείμενα που έπαιξαν κάποιο ρόλο στην ταινία Peppermint.
* prop= αντικείμενο που χρησιμοποιούν οι ηθοποιοί σε μια σκηνή
Παράλληλα με την ανασκόπηση του Εργαστηρίου Κινηματογράφου, την Τετάρτη 5/5 βρήκαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την ταινία μικρού μήκους "Luminaris" (2011) του Juan Pablo Zaramella.
Πρόκειται για μία πολυβραβευμένη ταινία (πάνω από 300 βραβεία), η οποία γυρίστηκε με την τεχνική stop-motion animation (ή pixilation) στο ιδανικό σκηνικό της πόλης του Μπουένος Άιρες. Η τεχνική stop-motion είναι μια απαιτητική και χρονοβόρα διαδικασία δημιουργίας animation, που αντί για κινούμενα σχέδια ή αντικείμενα χρησιμοποιεί ηθοποιούς σαν ζωντανές μαριονέτες. Οι ηθοποιοί ποζάρουν επανειλημμένα, ακινητοποιημένοι σε διαφορετικά φόντα και το αποτέλεσμα αποτυπώνεται καρέ-καρέ.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το θέμα της ταινίας, που καταγράφει με πολύ έντονα χρώματα τη ματαίωση που αισθάνεται το άτομο, όταν εργάζεται μηχανικά και χωρίς περιθώρια δημιουργικότητας. Ωστόσο, το θέμα παρουσιάζεται με διάθεση αισιοδοξίας - πάντα θα υπάρχει διέξοδος, όσο οι άνθρωποι δεν χάνουν την ελπίδα και ενώνουν τα όνειρά τους.
Καταλυτικό ρόλο στη μαγεία της ταινίας παίζει το αιθέριο τάνγκο "Lluvia de Estrellas/Βροχή αστεριών", του Αργεντίνου πιανίστα και συνθέτη Osmar Maderna, που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον σκηνοθέτη.
Υπόθεση ταινίας
Σε μια πόλη όπου όλα αντλούν την ενέργειά τους από το φως, ένας εργαζόμενος στο εργοστάσιο παραγωγής λαμπτήρων βάζει σε εφαρμογή ένα μυστικό σχέδιο, για να ξεφύγει από τη μονοτονία της καθημερινότητας και να ακολουθήσει το όνειρό του:
Την Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη 25, 26 & 27 Απριλίου τα μέλη του Ομίλου μας είχαν την εξαιρετική ευκαιρία να συμμετάσχουν στο Εργαστήριο Κινηματογράφου “Σινεμά στη λίμνη”, διάρκειας 9 ωρών. Το Εργαστήριο, που έχει τεθεί υπό την αιγίδα του ΥΠΑΙΘ, υλοποιήθηκε στο σχολείο μας από εκπαιδευτές της μη κερδοσκοπικής εταιρείας Exile Room και με την υποστήριξη της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα, έπειτα από πρόταση του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Ιωαννιτών.
Επί τρεις ημέρες και για ένα τρίωρο τη φορά ο σκηνοθέτης Στέργιος Ντινόπουλος και η διευθύντρια φωτογραφίας Αρσινόη Πηλού δίδαξαν στους μαθητές του Ομίλου αρκετά από τα μυστικά της δημιουργίας ταινιών και με μαγικό τρόπο τους μετέτρεψαν σε μικρούς κινηματογραφιστές!
Στις δύο πρώτες συναντήσεις, το εκκολαπτόμενο "κινηματογραφικό" συνεργείο εξοικειώθηκε - με καθοδήγηση των εκπαιδευτών - τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο με τους ρόλους που θα έπρεπε να αναλάβει, καθώς και με τον επαγγελματικό εξοπλισμό. Η μύησή του έγινε σταδιακά, μέσα από βιωματικές ασκήσεις που εκτελέστηκαν στους χώρους του σχολείου με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο (λήψη φωτογραφικών καρέ, ηχοληψία και λήψη κινηματογραφικών πλάνων). Έτσι, την τρίτη μέρα όλα ήταν έτοιμα(;) για το εξωτερικό γύρισμα.
Το τοπίο, ιδανικό, αν και κάπως πολύβουο: το Ιτς Καλέ, δίπλα στη λίμνη. Οι μαθητές είχαν ήδη μοιράσει ρόλους (σκηνοθέτης, ηθοποιοί, καμεραμάν, ηχολήπτης, χειριστής boom) και είχαν καταλήξει σε ένα γενικό πλάνο για το σενάριο που επρόκειτο να "γυρίσουν". Ως αποτέλεσμα του μεγάλου ενθουσιασμού αλλά και της έντονης προσήλωσης όλων στον τελικό στόχο προέκυψαν τρία ταινιάκια μικρού μήκους, που βρίσκονται στο στάδιο του μοντάζ. Και όλα αυτά σε σενάριο, εκτέλεση, λήψη πλάνων και ηχοληψία από τους μαθητές (με τη στενή επίβλεψη των εκπαιδευτών, ασφαλώς)...
Ευχαριστούμε θερμά τους εκπαιδευτές Στέργιο Ντινόπουλο και Αρσινόη Πηλού και κυρίως τον υπεύθυνο για την οργάνωση του Εργαστηρίου "Σινεμά στη λίμνη" εκ μέρους της Exile Room, κ. Θανάση Πατσαβό, για μια αξέχαστη εμπειρία, που σίγουρα θα ανοίξει δρόμους για τους μαθητές του Ομίλου.
Περισσότερο υλικό στην ανάρτηση για τη δράση του Ομίλου μας στην ιστοσελίδα του σχολείου.
Την Τετάρτη 5/4/2023 στον Όμιλο Κινηματογράφου προβλήθηκε η ταινία μικρού μήκους "Β' τάξη" (2018) του Jimmy Olsson, μέσω της δυνατότητας που μας παρέχει η εκπαιδευτική πλατφόρμα CINEDU του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου.
Ακολούθησε η προσέγγιση της ταινίας με την αξιοποίηση του άρτιου εκπαιδευτικού υλικού του CINEDU, σε τέσσερις άξονες:
Κεντρικό θέμα ταινίας
Η καινούρια δασκάλα του σχολείου πέφτει θύμα των νεοναζί στην πόλη. Όταν επιστρέφει στη δουλειά της, διαπιστώνει ότι ο άνθρωπος που της επιτέθηκε είναι ο πατέρας ενός μαθητή της...
Την Τετάρτη 22/3/2023 προβλήθηκε στον Όμιλο Κινηματογράφου η ελληνική ταινία "Ξύπνα, Βασίλη", σε σκηνοθεσία και σενάριο του Γιάννη Δαλιανίδη (1969). Η ταινία βασίστηκε στο ομότιτλο θεατρικό έργο του Δημήτρη Ψαθά, που παρουσιάστηκε στο θέατρο "Γκλόρια" το 1965 με πρωταγωνιστή τον Ντίνο Ηλιόπουλο. Δημιούργημα της ταραχώδους εποχής του, το έργο φέρνει στο προσκήνιο συνηθισμένους ανθρώπους με τις καθημερινές έγνοιες και αγωνίες τους, που όμως γίνονται έρμαια των ιδεολογικών φανατισμών. Μάλιστα, όταν κυκλοφόρησε η ταινία στη διάρκεια της Δικτατορίας, ο παραγωγός Φιλοποίμην Φίνος κατάφερε να παρακάμψει τη λογοκρισία.
Ο Βασίλης Βασιλάκης, είναι προϊστάμενος του εκδοτικού οίκου της κυρίας Φαρλάκου. Άνθρωπος συντηρητικών πεποιθήσεων, απεχθάνεται τους κομμουνιστές, ενώ είναι υποταγμένος στην αφεντικίνα του. Βιοπορίζεται με δυσκολία, εναποθέτοντας την ελπίδα του για μια καλύτερη ζωή στα λαχεία, τα οποία αγοράζει μανιωδώς επί χρόνια. Στην αντίπερα όχθη, βρίσκεται ο Μάνος, συνάδελφος του Βασίλη, μέλος του ΚΚΕ, μαχόμενος και ιδεολόγος, ο οποίος θεωρεί ότι η λαϊκή επανάσταση και η ανατροπή του καπιταλισμού θα φέρουν τη λύση στην καταδυνάστευση του λαού.
Πηγή: thepressproject
Η επιλογή της ταινίας έγινε με αφορμή και την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (21 Μαρτίου), μιας και κεντρική φιγούρα της ταινίας είναι ο υπερόπτης ελιτιστής ποιητής Τιμολέων Φανφάρας, που σατιρίζεται δεόντως από τον Ψαθά (και μαζί του και όλοι οι μοντέρνοι ποιητές):
Η γκροτέσκα προσωπικότητα του Φανφάρα, καθώς και η πομπώδης στιχουργική του πραγματικά μαγνήτισαν τους μαθητές του Ομίλου, έτσι όλοι ανεξαιρέτως πήραν μέρος στην "πρόκληση" (challenge) να συνθέσουν ένα ποίημα "αλά Φανφάρα" και να το παρουσιάσουν θεατρικά στην ομήγυρη. Τα αποτελέσματα προκάλεσαν τον γενικό ενθουσιασμό - νικητής του challenge ο Χ.Μ.
Την Τετάρτη 1/3 στον Όμιλο Κινηματογράφου προβλήθηκε η ταινία "Enigma" του Michael Apted (2001), με θέμα της το "σπάσιμο" του κωδικού της περίφημης συσκευής κρυπτογράφησης των Ναζί από μια ομάδα επιστημόνων στο Bletchley Park του Λονδίνου. Πρόκειται για ένα σπουδαίο κατόρθωμα που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου χάρη στη συνεργασία της Γαλλικής μυστικής υπηρεσίας, του Γραφείου αποκρυπτογράφησης της Πολωνίας και του Μπλέτσλι Παρκ, της Υπηρεσίας αποκρυπτογραφήσεων της Βρετανικής κυβέρνησης.
Πηγές πληροφόρησης για τον Β΄ Παγκόσμιο
Κατά τη δεκαετία του '30 ο Πολωνός μαθηματικός Marian Rejewski, βασισμένος στα εγχειρίδια χρήσης του Enigma που εξασφάλισε η Γαλλική αντικατασκοπεία, "έσπασε" τον κωδικό με την ομάδα του λίγο πριν από την εισβολή της Γερμανίας στην Πολωνία. Οι Πολωνοί διαβίβασαν τις πληροφορίες που είχαν στους Βρετανούς, αλλά εντωμεταξύ οι Γερμανοί είχαν αναβαθμίσει τον κωδικό. Έτσι, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου συγκροτήθηκε μια νέα μυστική ομάδα στο Bletchley Park, η ομάδα Ultra, με σκοπό την εκ νέου αποκρυπτογράφηση. Στο όλο εγχείρημα πρωτοστάτησε ο Άγγλος μαθηματικός Alan Turing, δημιουργός - μαζί με τον Gordon Welchman - της μηχανής Bombe, ενός υπερυπολογιστή της εποχής που επιτάχυνε σημαντικά τη διαδιακασία και ήδη από τα μέσα του 1940 οι Βρετανοί αποκρυπτογραφούσαν τα περισσότερα μηνύματα της αεροπορίας των αντιπάλων τους. Τέλος, το 1941 κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν και τον κωδικό που χρησιμοποιούσαν τα υποβρύχια των Γερμανών (U-boats) και με αυτή τη γνώση μπόρεσαν να αποφύγουν τις επιθέσεις των υποβρυχίων στις συμμαχικές νηοπομπές που διέσχιζαν τον Ατλαντικό.
Πηγές πληροφοριών: Britannica, Imperial War Museums
Περισσότερα για τον κωδικό Enigma και την αποκρυπτογράφησή του:
Το σενάριο της ταινίας βασίστηκε στο μυθιστόρημα "Enigma" του Robert Harris (1995) για τη δράση της ομάδας του Bletchley Park στον τομέα της αποκρυπτογράφησης. Το θέμα έχει απασχολήσει κι άλλες φορές τους κινηματογραφιστές. Ταινίες που αναφέρονται στην αποκρυπτογράφηση του κωδικού του Enigma (με συνδέσμους για τα επίσημα τρέιλερ):
Στην ταινία "Enigma", μία από τις πιο σκοτεινές σελίδες του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου, η σφαγή του Κατίν, παρουσιάζεται να παίζει κομβικό ρόλο στην αποκρυπτογράφηση του κωδικού Enigma. Πρόκειται για τη μαζική δολοφονία χιλιάδων Πολωνών αξιωματικών και πολιτών στο δάσος του Κατίν την άνοιξη του 1940 από τους Σοβιετικούς. Αργότερα, το 1943, όταν έγινε γνωστό το γεγονός με την ανακάλυψη ομαδικών τάφων στην περιοχή, οι Σοβιετικοί απέδωσαν την ευθύνη για τη σφαγή στους Ναζί. Οι Δυτικές Δυνάμεις συγκάλυψαν τις ευθύνες των Σοβιετικών, καθώς τότε πια είχαν γίνει σύμμαχοί τους, και αγνόησαν τις πολωνικές διαμαρτυρίες. Επίσημα η ευθύνη για την εξόντωση των περίπου 20.000 Πολωνών αναλήφθηκε από τη ρωσική κυβέρνηση μόλις το 1990. Η σφαγή στο δάσος του Κατίν αποτελεί και το θέμα ταινίας του Πολωνού σκηνοθέτη Andrzej Wajda (Katyn, 2007).
Μια συναρπαστική ταινία για την εφηβεία, τη σχέση μαθητών-δασκάλου, την αποδοχή της διαφορετικότητας και τον σχολικό εκφοβισμό παρακολούθησαν τα μέλη του Ομίλου Κινηματογράφου την Τετάρτη 15/2/2023. Πρόκειται για το "That's what I am" του Michael Pavone (2011) με πρωταγωνιστή τον Ed Harris.
Υπόθεση (από το διαδίκτυο)
Ένας λαμπρός 12χρονος μαθητής, ο Άντυ Νίκολ, όπως τα περισσότερα παιδιά στην ηλικία του, θα κάνει τα πάντα προκειμένου να αποφύγει τους καυγάδες με τους «φασαριόζους» συμμαθητές του. Ο αγαπημένος καθηγητής των παιδιών, ο κ. Σάιμον, βάζει τον Άντυ να δουλέψει με το συμμαθητή του, Big G, ο οποίος είναι αντικείμενο χλευασμού σε όλο το σχολείο για τα πορτοκαλί μαλλιά του και το κεφάλι του, που είναι μεγαλύτερο από το σώμα του. Ο Άντυ θα μάθει αρκετά από τον καινούργιο φίλο του, ο οποίος δε διστάζει να τα βάλει με τον πιο δυνατό του σχολείου. Μια σειρά από απρόσμενα γεγονότα θα αλλάξουν τη ζωή και των δυο παιδιών αλλά και του δασκάλου τους.
Με την προβολή της ταινίας animation (μικρού μήκους) "Comme un éléphant dans un magasin de porcelaine" (ESMA 2017) την Τετάρτη 8/2 ολοκληρώθηκε η συμμετοχή μας στις δράσεις του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων.
Οι μαθητές του Ομίλου εμβάθυναν στο είδος του animation, γνώρισαν τους ιδιαίτερους κώδικές του (καρτούν, κίνηση, χρώματα, πλοκή, ανοιχτό τέλος, διαφορετικά χαρακτηριστικά σε σχέση με τις ταινίες δρώντων προσώπων) και πειραματίστηκαν με την εκτέλεση μικρών σκηνών ως ήρωες-καρτούν. Έκαναν πολύ προσεκτικές παρατηρήσεις σχετικά με τις επιλογές και τις προθέσεις του δημιουργού ως προς τους κεντρικούς ήρωες και τα κινηματογραφικά πλάνα και διατύπωσαν υποθέσεις σχετικά με το τέλος της ιστορίας (με την προσθήκη ανατροπής). Επίσης, συζητήθηκε αναλυτικά το κεντρικό θέμα της ταινίας, οι φοβίες και η αντιμετώπισή τους.
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τους υπευθύνους του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων για την παραχώρηση των δικαιωμάτων προβολής της ταινίας και για τις προτάσεις υλοποίησης κινηματογραφικών δραστηριοτήτων.
Την Τετάρτη 25.1 προβλήθηκε στον Όμιλο η ταινία του Στίβεν Ντάλντρι "Billy Elliot, born dancer" (2000). Είναι η ιστορία ενός εφήβου που μεγαλώνει σε μια υποβαθμισμένη πόλη της βόρειας Αγγλίας το 1984, εν μέσω της μεγάλης απεργίας των ανθρακωρύχων, ο οποίος αποφασίζει να εγκαταλείψει το μποξ για το μπαλέτο, κόντρα στις συντηρητικές αντιλήψεις της μικρής κοινωνίας.
Εκτός από την αγωνιώδη προσπάθεια του Μπίλι να ανακαλύψει τον εαυτό του και τη θέση του στον κόσμο, οι δημιουργοί της ταινίας περνούν σημαντικά κοινωνικά μηνύματα. Αναφέρονται στο θέμα της φτώχειας που εξαθλιώνει τους ανθρώπους (στο ιστορικό πλαίσιο της ταινίας, προϊόν της αποβιομηχανοποίησης και της ιδιωτικοποίησης κρίσιμων τομέων της οικονομίας), στην απώλεια και την αντιμετώπισή της (η νεκρή μητέρα του ήρωα είναι παίζει καθοριστικό ρόλο στις επιλογές του), στα στερεότυπα του φύλου και στην αστυνομική βία. 
Ο πρωταγωνιστής της ταινίας Jamie Bell επιλέχθηκε ανάμεσα σε περίπου 2.000 συνομήλικούς του για τον ρόλο. Ξεκίνησε να ασχολείται με τον χορό απ' όταν άρχισε να συνοδεύει την αδελφή του στα μαθήματα μπαλέτου και μέχρι να ολοκληρωθούν τα γυρίσματα της ταινίας προπονούνταν καθημερινά για πολλές ώρες.
Η ταινία έγινε αφορμή να συζητηθούν οι προκαταλήψεις που επηρεάζουν την ανατροφή των παιδιών, αλλά και να αναδειχθούν αρκετές περιπτώσεις άρσης των στερεοτύπων από την εμπειρία των μαθητών.
