Αντιμετώπιση παιδιών με προβληματική συμπεριφορά- 4ο μέρος
Της Νίκης Χατζηχαλεπλή
- Παιδιά με επιθετικά στοιχεία
Η επιθετική συμπεριφορά κατά την παιδική ηλικία λαμβάνει διάφορες μορφές. Όπως είναι φυσικό, το παιδί, για να εκφράσει τις επιθετικές του προθέσεις, χρησιμοποιεί κάθε φορά τα διαθέσιμα μέσα που του είναι πιο πρόσφορα. Σήμερα θα αναφερθούμε στις μορφές με τις οποίες εκδηλώνεται η επιθετικότητα σε όλα τα στάδια της ζωής του παιδιού.
Εκδηλώσεις της επιθετικότητας
α) Στάδιο του «όχι», «δεν θέλω», γύρω στο δεύτερο έτος
β) Καταστροφικότητα
γ) Εκρήξεις οργής
δ) Ζήλια όταν εμφανίζεται καινούργιο παιδί στην οικογένεια, μετά από διαμάχες με τα αδέλφια, όταν αισθάνεται ότι οι γονείς του δείχνουν φανερή συμπάθεια στον αδελφό
ε) Όταν βλάπτουν και ενοχλούν τους άλλους στ) Άσχημο λεξιλόγιο
ζ) Υπερβολική ανησυχία
η) Δυσκολία να μπει στην ομάδα – ανταγωνισμός
θ) Πείσμα:
1η περίοδος: 3 ετών – παιδικός αρνητισμός,
2η περίοδος: 8-9 ετών
3η περίοδος: εφηβική ηλικία
ι) Σαδισμός
κ) Φόβος ή επιθυμία για ασφάλεια
λ) Μονοπώληση της προσοχής των άλλων
μ) Κακοποίηση των ζώων
Η δυσκολία με τους γενικούς όρους, όπως είναι ο όρος «επιθετικότητα», είναι ότι είναι δυνατόν να αναφέρονται και να περιλαμβάνουν πολλές και ποικίλες εκδηλώσεις. Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η επιθετικότητα αναφέρεται σε όλες τις μορφές διεκδικητικής και αγωνιστικής προσπάθειας και σε όλες τις ενέργειες που αποσκοπούν στην άσκηση ελέγχου πάνω στο περιβάλλον. Ο ορισμός αυτός υποδηλώνει πως η επιθετικότητα περιλαμβάνει όχι μόνο στοιχεία καταστροφικά και αρνητικά, αλλά και στοιχεία δημιουργικά και θετικά, ακόμη και ιδιότητες που είναι όλως απαραίτητες για την επιβίωση του ατόμου.
Συμπερασματικά πρέπει οι παιδαγωγοί και οι ειδικοί να προσπαθήσουν να «βγάλουν» από το παιδί τα θετικά στοιχεία της επιθετικότητάς του.
Η επιθετικότητα είναι ένα θέμα πολύπλοκο, που έχει απασχολήσει πολύ τους επιστήμονες. Τέτοια παιδιά με έντονα συμπτώματα χρειάζονται κάποιες μορφές θεραπείας.
Τεχνικές διευθέτησης του προβλήματος:
Βάλτε ξεκάθαρους κανόνες στα παιδιά, όπως το να χρησιμοποιούν το σώμα τους και τις λέξεις, με τρόπο που να μην πληγωθεί κανείς ή ότι ο καθένας μπορεί να ζητήσει μια διακοπή, να φύγει από το παιχνίδι ή να αλλάξει ρόλους κάθε στιγμή.
Δώστε νέα κατεύθυνση στα παιδιά, στρέφοντάς τα σε παιχνίδια συνεργασίας, που απαιτούν ομαδική δουλειά για τη συμπλήρωση ενός έργου, ξεπέρασμα εμποδίων ή να κερδίσουν σε περιορισμένο χρόνο, ώστε να αποφευχθεί η εχθρότητα.
Υποστηρίξτε το παιχνίδι που δεν είναι βίαιο ή επιθετικό και αποφύγετε να έχετε στο νηπιαγωγείο πολεμικά παιχνίδια, όπως όπλα, στρατιώτες, κ.α.
Φροντίστε να έχουν εναλλασσόμενο σύστημα αλλαγής ρόλων, ώστε όλα να γίνονται και «καλά» και «κακά».
Σχεδιάστε και παίξτε με τα παιδιά μαζί!!! Προσφέρετε εναλλακτικά σενάρια που δεν έχουν όπλα αλλά δίνουν δύναμη στα παιδιά. Για παράδειγμα, στήστε ένα κυνήγι πυρκαγιάς ή άγριου ζώου, όπου το ψάχνουν τα παιδιά για να του δώσουν κάποιο φάρμακο ή να το πάνε σε ένα ασφαλές μέρος. Μετακινήστε, δηλαδή, το κακό από τα πρόσωπα και βάλτε το σε ένα άλλο στοιχείο, όπως είναι η πυρκαγιά και το άγριο ζώο.
Χρησιμοποιήστε μια περίπτωση π.χ. την αρπαγή κάποιου παιχνιδιού για να διδάξετε αποδεκτά κοινωνικές συμπεριφορές στα παιδιά. Βοηθήστε τα να χρησιμοποιούν λέξεις για να διαπραγματευτούν ένα σύστημα με σειρά προτεραιότητας ή κάποια δίκαιη μέθοδο για να μοιράζονται ένα παιχνίδι και όχι σπρωξιές, γροθιές, κ.α.
Δώστε πρωτοβουλίες!!! Τα παιδιά ως αρχηγοί, αναλαμβάνουν ευθύνες, σε περιβάλλον που τους δείχνουν σεβασμό, όπου τα συναισθήματά τους υποστηρίζονται και οι απογοητεύσεις τους απαλύνονται, έχει παρατηρηθεί ότι το βίαιο παιχνίδι είναι ελάχιστο…