Συνοπτικά Προφίλ Χώρα Άνθρωποι Ζώα και φυτά Οικονομία Ιστορία και πολιτική Καθημερινότητα Φαγητά Παιδιά και σχολείο Χαρακτηριστικά
Οι πρώτοι έποικοι στο έδαφος της Λιθουανίας
Οι πρώτοι έποικοι της Λιθουανίας έφτασαν από το νότο και τα νοτιοδυτικά κυνηγώντας τους ταράνδους, οι οποίοι τρέφονταν στην τούνδρα που άφησαν οι παγετώνες της εποχής των παγετώνων που υποχωρούσαν. Αυτό συνέβη κάποια στιγμή κατά την περίοδο του 10.000 π.Χ. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες και ζούσαν σε μικρές ομάδες. Ανήκαν σε δύο φυλές - τους Nemunas και τους Kunda.
Το παλαιότερο γνωστό ανθρώπινο νεκροταφείο στη Λιθουανία βρέθηκε στην τοποθεσία Spigino Ragas της περιοχής Telsiai και χρονολογήθηκε με άνθρακα στο 5871 π.Χ.
Όπως και στις γειτονικές χώρες εμφανίστηκαν διαδοχικά ο πολιτισμός της γραμμικής ταινιωτής κεραμικής αρχικά και ο Πολιτισμός της σχοινοειδούς κεραμικής. Ο τελευταίος συνδέεται με τους Ινδοευρωπαίους που έφτασαν το 3000 π.Χ. Οι Ινδοευρωπαίοι αναμείχθηκαν με τους ντόπιους και από την ανάμειξη αυτή εμφανίστηκαν οι φυλές της Βαλτικής. Οι Βαλτικές φυλές ήταν μια ποικιλόμορφη ομάδα που περιλάμβανε διάφορες υποομάδες, όπως τους Λιθουανούς, τους Λετονούς, τους Πιτσούς και τους Σεμεγκαλούς.
Οι φυλές αυτές ήταν αγρότες και κτηνοτρόφοι και ζούσαν σε χωριά που αποτελούνταν από περίπου 50-100 άτομα. Ήταν γνωστές για τις πολεμικές τους ικανότητες και συχνά συμμετείχαν σε συγκρούσεις με τους γειτονικούς λαούς. Οι φυλές αυτές είχαν επίσης μια πλούσια πολιτιστική παράδοση που περιελάμβανε τις δικές τους παραδόσεις, θρησκευτικές πεποιθήσεις και τρόπο ζωής.
Αρχαία Λιθουανία - Αρχαία Ελλάδα
Οι δύο πολιτισμοί δεν είχαν άμεσες επαφές κατά τη διάρκεια της Αρχαιότητας. Ωστόσο, είναι πιθανό ότι οι Έλληνες είχαν κάποια γνώση των βαλτικών φυλών. Η Λιθουανία βρίσκεται κοντά στη Βαλτική Θάλασσα, μια περιοχή που ήταν γνωστή στους Έλληνες. Είναι επίσης πιθανό ότι οι Έλληνες είχαν ακούσει ιστορίες για τις πολεμικές ικανότητες των βαλτικών φυλών.
Εδώ είναι μερικά συγκεκριμένα παραδείγματα πιθανών επαφών μεταξύ της Λιθουανίας και της Αρχαίας Ελλάδας:
- Ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος, που έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ., έγραψε για μια φυλή που ζούσε στη Βαλτική Θάλασσα και είχε πολεμικές ικανότητες. Είναι πιθανό ότι ο Ηρόδοτος αναφέρεται σε μια βαλτική φυλή που ζούσε στην περιοχή της Λιθουανίας.
- Ο Έλληνας γεωγράφος Στράβων, που έζησε τον 1ο αιώνα π.Χ., έγραψε επίσης για μια φυλή που ζούσε στη Βαλτική Θάλασσα. Ο Στράβων έγραψε ότι η φυλή αυτή ήταν γνωστή για την κατασκευή βαριών πλοίων. Είναι πιθανό ότι ο Στράβων αναφέρεται σε μια βαλτική φυλή που ζούσε στην περιοχή της Λιθουανίας.
Είναι δύσκολο να πει κανείς με βεβαιότητα αν υπήρξαν πραγματικές επαφές μεταξύ της Λιθουανίας και της Αρχαίας Ελλάδας. Ωστόσο, είναι πιθανό ότι οι δύο πολιτισμοί είχαν κάποια γνώση ο ένας του άλλου.
Ποιος ήταν ο Mindaugas;
Ο Μιντάουγκας(περίπου 1203–1263) ήταν ο πρώτος γνωστός Μεγάλος Δούκας της Λιθουανίας και μόνος βασιλιάς της Λιθουανίας. Λίγα είναι γνωστά για την προέλευσή του, τα πρώτα χρόνια και την άνοδό του στην εξουσία. Κατάφερε να ενώσει τις διάφορες βαλτικές φυλές της Λιθουανίας σε ένα ενιαίο βασίλειο. Αυτό το κατόρθωμα ήταν σημαντικό, καθώς η Λιθουανία έγινε η μεγαλύτερη χώρα στην Ανατολική Ευρώπη. Το 1251 βαπτίστηκε Χριστιανός, ελπίζοντας ότι αυτό θα τον βοηθήσει να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Το 1253, μάλιστα, στέφθηκε βασιλιάς της Λιθουανίας από τον Πάπα. Ωστόσο, η υιοθέτηση του Χριστιανισμού δεν ήταν δημοφιλής μεταξύ των Λιθουανών και ο Mindaugas δολοφονήθηκε το 1263 από τους δικούς του ανθρώπους και ο λαός του επέστρεψε στον παγανισμό.
Το 1316 η Λιθουανία ενώθηκε και πάλι από έναν άνδρα που ονομαζόταν Γκεντιμίνας. Επέλεξε τον τίτλο του μεγάλου δούκα αντί για βασιλιά και υπό την εξουσία του η Λιθουανία ισχυροποιήθηκε. Έκανε το Βίλνιους πρωτεύουσα και ενθάρρυνε εποίκους από άλλα μέρη της Ευρώπης. Η Λιθουανία επεκτάθηκε ανατολικά σε αυτό που σήμερα είναι η Λευκορωσία και η Ουκρανία. Ωστόσο, αντιμετώπισε μια αυξανόμενη απειλή από τους Τεύτονες ιππότες.
Τευτονικό Τάγμα - Λιθουανία
Το Τευτονικό Τάγμα, ένα στρατιωτικό μοναστήρι που ιδρύθηκε στη Γερμανία τον 13ο αιώνα, είχε ως στόχο να εκχριστιανίσει και να ασπαστεί τη γερμανική κουλτούρα τους μη χριστιανούς λαούς της Ανατολικής Ευρώπης. Η Λιθουανία ήταν μια ισχυρή βαλτική χώρα που είχε απορρίψει τον Χριστιανισμό. Το Τευτονικό Τάγμα είδε τη Λιθουανία ως μια απειλή για την επιρροή του στην Ανατολική Ευρώπη και ξεκίνησε μια σειρά εκστρατειών για να την υποτάξει.
Οι πρώτες εκστρατείες του Τευτονικού Τάγματος ήταν επιτυχημένες και κατέλαβαν μεγάλο μέρος της Λιθουανίας. Ωστόσο, η Λιθουανία αντιστάθηκε σθεναρά και τελικά κατάφερε να απελευθερωθεί από τον έλεγχο του Τάγματος.'Ομως το 1386, η Λιθουανία υιοθέτησε τον Χριστιανισμό και συμμάχησε με την Πολωνία. Αυτή η συμμαχία βοήθησε τη Λιθουανία να νικήσει το Τευτονικό Τάγμα στη μάχη του Γκρούνβαλντ το 1410 που σηματοδότησε το τέλος της κυριαρχίας του Τευτονικού Τάγματος στην Ανατολική Ευρώπη. Η Λιθουανία και η Πολωνία συνέχισαν να είναι σύμμαχοι και μαζί δημιούργησαν τη Μεγάλη Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία, η οποία ήταν μια από τις ισχυρότερες δυνάμεις στην Ευρώπη για αιώνες.
Πολωνία-Λιθουανία και ρωσική κυριαρχία
Η Μεγάλη Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία ήταν μια από τις ισχυρότερες δυνάμεις στην Ευρώπη για αιώνες. Ωστόσο, τον 18ο αιώνα, η δύναμή της άρχισε να εξασθενεί, καθώς η χώρα αντιμετώπισε μια σειρά από εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις. Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις ήταν η αυξανόμενη επιρροή της Ρωσίας. Η Ρωσία, η οποία ήταν επίσης μια ισχυρή δύναμη στην Ανατολική Ευρώπη, άρχισε να επεκτείνεται στα δυτικά και να απειλεί την κυριαρχία της Πολωνίας-Λιθουανίας.
Το 1772, η Ρωσία, η Αυστρία και η Πρωσία μοίρασαν μέρος της Πολωνίας-Λιθουανίας μεταξύ τους. Αυτή η πράξη σηματοδότησε το τέλος της Μεγάλης Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας και την έναρξη της ρωσικής κυριαρχίας στην περιοχή. Η Πολωνία διαιρέθηκε τρεις φορές (1772. 1793, 1795)και το 1795 τα λιθουανικά εδάφη έγιναν τελικά μέρος της Ρωσίας. Δύο εξεγέρσεις το 1831 και το 1863 καταπνίγηκαν αιματηρά. Η ρωσική γλώσσα έγινε η γλώσσα διδασκαλίας και τα κείμενα επιτρεπόταν να τυπωθούν μόνο σε κυριλλική γραφή.
Ανεξάρτητη Λιθουανία (1918-1940)
Η αποτυχημένη στρατιωτική εκστρατεία της Ρωσίας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο είχε προκαλέσει τεράστιες απώλειες σε ζωές και περιουσίες και είχε δημιουργήσει έντονη δυσαρέσκεια στον πληθυσμό.Ξεκίνησαν απεργίες και διαδηλώσεις στην Αγία Πετρούπολη στις 23 Φεβρουαρίου. Οι εργάτες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας και ειρήνη. Οι διαδηλώσεις γρήγορα εξαπλώθηκαν σε άλλες πόλεις της Ρωσίας. Τα γεγονότα αυτά είναι γνωστά ως επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1917
Ο τσάρος Νικολάου Β' προσπάθησε να καταστείλει τις διαδηλώσεις, αλλά απέτυχε. Στις 2 Μαρτίου, ο τσάρος παραιτήθηκε και η δυναστεία των Ρομανόφ τερματίστηκε. Οι Μπολσεβίκοι και οι κομμουνιστές ανέλαβαν την εξουσία. Ο Κόκκινος Στρατός τους πολέμησε επίσης για να καταλάβει την εξουσία στη Λιθουανία, αλλά σε αντίθεση με την Ουκρανία ή τη Λευκορωσία, για παράδειγμα, ηττήθηκε.
Η Λιθουανία εκμεταλλεύεται τα γεγονότα και ανακηρύσσεται Ανεξάρτητη στις 16 Φεβρουαρίου 1918. Ο Antanas Smetona εξελέγη πτώτος πρόεδρος της Λιθουανίας το 1919 και υπηρέτησε μέχρι το 1920. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ίδρυσε το λιθουανικό στρατό και βοήθησε στη δημιουργία μιας δημοκρατικής κυβέρνησης. Παραιτήθηκε από την προεδρία το 1920, αλλά επέστρεψε στην εξουσία το 1926 σε ένα πραξικόπημα. Ως πρόεδρος, άσκησε αυταρχική εξουσία και περιόρισε τις πολιτικές ελευθερίες. Ωστόσο, εργάστηκε επίσης για να ενισχύσει την οικονομία της Λιθουανίας και να προωθήσει τον λιθουανικό πολιτισμό.
Το 1940, η Σοβιετική Ένωση αύξησε την πίεσή της. Ο Σμετόνα παραιτήθηκε. Σοβιετικά στρατεύματα εισέβαλαν και εγκατέστησαν νέα κυβέρνηση, η οποία δήλωσε την προσχώρησή της στη Σοβιετική Ένωση.
Η Λιθουανία στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο: γερμανική κατοχή (1941-1944) και τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης (1940-1990)
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Λιθουανία κατελήφθη από τα γερμανικά στρατεύματα το 1941. Σχεδόν το σύνολο του εβραϊκού πληθυσμού δολοφονήθηκε τα επόμενα χρόνια.
Τα σοβιετικά στρατεύματα ανακατέλαβαν το έδαφος το 1944. Η Λιθουανική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία επανιδρύθηκε. Η αντίσταση καταπνίγηκε βάναυσα από τα πρωτοπαλίκαρα του Στάλιν. Δεκάδες χιλιάδες απελάθηκαν στη Σιβηρία και στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Όλα τα μέτρα που εφαρμόστηκαν στη Σοβιετική Ένωση εφαρμόστηκαν και στη Λιθουανία, όπως η κολεκτιβοποίηση της γεωργίας. Αυτό σήμαινε τη συγχώνευση μεμονωμένων γεωργικών εκμεταλλεύσεων σε μεγάλους συνεταιρισμούς. Οι αγρότες έχασαν έτσι την ιδιοκτησία τους.
Ανεξαρτησία το 1990
Ένα ισχυρό κίνημα ανεξαρτησίας ξεκίνησε στη Λιθουανία στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Είναι επίσης γνωστό ως η Επανάσταση του Τραγουδιού στις χώρες της Βαλτικής. Οι άνθρωποι τραγουδούσαν τα δικά τους τραγούδια στις συγκεντρώσεις, για παράδειγμα δημοτικά τραγούδια ή εθνικούς ύμνους - κάτι που απαγορευόταν στη Σοβιετική Ένωση. Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Λιθουανία ήταν η πρώτη από τις δημοκρατίες της Ένωσης που ανακήρυξε την ανεξαρτησία της στις 11 Μαρτίου 1990.
Στις 13 Ιανουαρίου 1991, οι υποστηρικτές της Σοβιετικής Ένωσης προσπάθησαν και πάλι να ανατρέψουν τη δημοκρατία. Η ημέρα έμεινε στην ιστορία ως Ματωμένη Κυριακή του Βίλνιους, καθώς 14 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πολλοί τραυματίστηκαν. Ωστόσο, το πραξικόπημα απέτυχε.
Τα σκαμπανεβάσματα της οικονομίας
Με την ανεξαρτησία, η οικονομία αναδιοργανώθηκε από προγραμματισμένη σε οικονομία της αγοράς. Αυτό αρχικά βύθισε την οικονομία σε κρίση και κατέστησε την πολιτική κατάσταση ασταθή. Από το 2001, ωστόσο, η οικονομία ανέπτυξε ταχύτητα και η Λιθουανία γνώρισε υψηλή οικονομική ανάπτυξη ως "Τίγρης της Βαλτικής". Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση την ανέκοψε το 2008, αλλά η οικονομία ανακάμπτει εδώ και αρκετά χρόνια.
Η Λιθουανία εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004. Η Dalia Grybauskaitė ήταν πρόεδρος της Λιθουανίας από το 2009 και επανεξελέγη το 2014. Το 2019 την διαδέχθηκε στο αξίωμα η Gitanas Nausėda. Η Λιθουανία εντάχθηκε στην ευρωζώνη το 2015. Από τότε, μπορείτε να πληρώνετε με ευρώ.