Η χιονόπτωση που μπερδεύει
Το 2015 ο Γιαπωνέζος καθηγητής φυσικής Masashi Atarashi έκανε μάθημα στην τάξη, όταν άρχισε να χιονίζει. Καθώς έκλεινε τα στόρια του παραθύρου, παρατήρησε ότι η ταχύτητα των νιφάδων έμοιαζε να μεγαλώνει!
Βλέπετε οκτώ λευκές μπάλες να στροβιλίζονται κυκλικά; Κι όμως, στην πραγματικότητα κάθε μπάλα κινείται μόνο ευθεία!
Καινούρια ενότητα, αλλά στην πραγματικότητα είναι συνέχεια των περσινών μας γνώσεων σχετικά με το... ΦΩΣ!
Τι συμβαίνει όταν το φως συναντά μια διαφανή επιφάνεια;
Καθώς το φως "τρέχει", όταν περνά μέσα από διαφανή ή ημιδιαφανή αντικείμενα (υγρά, γυαλί, κλπ.), που είναι πιο πυκνά απ' ό,τι ο αέρας, αναγκάζεται να πάει πιο αργά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αλλάζει λίγο την κατεύθυνσή του, άρα και να δείχνει τα αντικείμενα κάπως παραμορφωμένα, όπως το καλαμάκι στο ποτήρι πιο πάνω.
Αυτή η αλλαγή πορείας των φωτεινών ακτινών, καθώς περνούν μέσα από διαφορετικά σώματα, λέγεται ΔΙΑΘΛΑΣΗ.
Στους συγκλίνοντες φακούς οι ακτίνες συγκεντρώνονται σε ένα σημείο, ενώ στους αποκλίνοντες φακούς οι ακτίνες απομακρύνονται η μία από την άλλη: διαδραστικό παιχνίδι
Οι φακοί στην καθημερινότητα
Έγιναν: Βιβλίο σελ. 138-142 και τετράδιο φυσικής
🏡Σπίτι: Μελετώ όλα όσα γράψαμε και κάνω σελ. 142 τις ασκήσεις και κόβω και ετοιμάζω τον δίσκο του νεύτωνα.
Λίγα χρόνια μετά το Oersted (1831) οι Michael Faraday και Joseph Henry, ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο, απέδειξαν ότι συμβαίνει και το αντίστροφο:
Εφαρμογές της ηλεκτρογεννήτριας (της περιστροφής του μαγνήτη στη γεννήτρια):
α) στο δυναμό του ποδηλάτου
β) στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια
γ) στα ατμοηλεκτρικά (θερμοηλεκτρικά) εργοστάσια
δ) στις ανεμογεννήτριες
Ανεμογεννήτριες
Υδροηλεκτρικό Εργοστάσιο
Έγιναν: Βιβλίο σελ. 133-135
🏡Σπίτι: Μελετώ όσα γράψαμε και κάνω σελ. 135 ασκ. 1-2
Το 1820 ο Δανός φυσικός Χανς Κρίστιαν Έρστεντ (Hans Christian Oersted) κάνοντας πειράματα ηλεκτρισμού , με την μπαταρία που μόλις είχε ανακαλυφθεί , στη διάρκεια ενός μαθήματος, έκανε τυχαία μια εκπληκτική ανακάλυψη.
Συγκεκριμένα: Αν τοποθετήσουμε μία σιδερένια ράβδο στο εσωτερικό ενός πηνίου φτιάχνουμε έναν ηλεκτρομαγνήτη. Οι ηλεκτρομαγνήτες βρίσκονται πίσω από κάθε ηλεκτρική συσκευή που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή.
Ο ηλεκτρομαγνήτης
Ο ηλεκτρομαγνήτηςέχει μαγνητικές ιδιότητες μόνον όσο διαρρέεται από ηλεκτρικό ρεύμα, σε αντίθεση με έναν κανονικό φυσικό μαγνήτη ο οποίος έχει μόνιμες μαγνητικές ιδιότητες ηλεκτρομαγνήτης. Όταν σταματάμε την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, διακόπτονται και οι μαγνητικές του ιδιότητες του ηλεκτρομαγνήτη, όπως βλέπουμε στο βίντεο που ακολουθεί:
Έγιναν: Βιβλίο σελ. 129-132
🏡Σπίτι: Μελετώ όσα γράψαμε στο βιβλίο και κάνω σελ. 132 ασκ. 1-2-3
Από τα αρχαία χρόνια οι Έλληνες είχαν παρατηρήσει πως κάποιο πέτρωμα είχε την ασυνήθιστη ιδιότητα να έλκει σιδερένια αντικείμενα. Ο Θαλής ο Μιλήσιος το ονόμασε "μαγνήτη", ίσως επειδή βρισκόταν στο υπέδαφος της Μαγνησίας (Βόλος, Πήλιο, κλπ.) ή ίσως επειδή βρισκόταν στο υπέδαφος μιας από τις δύο πόλεις με το όνομα "Μαγνησία" στην Μ. Ασία.
Έπρεπε, όμως, να περάσουν πάρα πολλές εκατοντάδες χρόνια μέχρι να χρησιμοποιήσουν οι Κινέζοι το υλικό αυτό για να κατασκευάσουν μαγνητικές πυξίδες και να κάνουν τον μαγνήτη διάσημο στα πέρατα του κόσμου!
Έγιναν: Βιβλίο σελ. 122-125
🏡Σπίτι: Μελετώ όσα γράψαμε στο βιβλίο και το τετράδιο και σελ. 125 ασκ.1-2-3
Η θερμότητα μεταδίδεται με αγωγή στα στερεά και με ρεύματα στα ρευστά.
Στο κενό;
Στο κενό διαδίδεται με ακτινοβολία. Με αυτόν τον τρόπο φτάνει η θερμότητα του Ήλιου στη Γη, εφόσον ανάμεσά τους δε μεσολαβεί παρά το κενό του διαστήματος.
Η διάδοση της θερμότητας γίνεται με ηλεκτρομαγνητικά κύματα, όπως και του φωτός, μόνο που αυτά είναι αόρατα. Η διάδοση γίνεται ευθύγραμμα πάντα και ένα μικρό μέρος της ενέργειας του Ήλιου φτάνει και στη Γη.
Έγιναν: Βιβλίο σελ. 57-58
🏡Σπίτι: Μελετώ όλα όσα κάναμε στο μάθημα και λύνω: Τ.Ε. σελ. 59 τις ασκήσεις
Στις τροπικές περιοχές της Γης, λόγω της μεγάλης θερμοκρασίας, το νερό ζεσταίνεται και ως ελαφρύτερο ανεβαίνει προς την επιφάνεια. Στις κρύες περιοχές της Γης (π.χ. κοντά στους πόλους) το νερό ψυχραίνεται και ως βαρύτερο κατεβαίνει προς τον πυθμένα.
Αυτή η διαρκής κίνηση δημιουργεί τα θαλάσσια ρεύματα, τα οποία είναι σε σημαντικό βαθμό ρυθμιστές του παγκόσμιου κλίματος και για έναν ακόμα λόγο, ότι μαζί με το νερό μεταφέρονται και αέρια ρεύματα.