Το τραγούδι της Φάλαινας

Το "τραγούδι" των φαλαινών ουσιαστικά είναι μια πολύπλοκη σειρά από δυνατούς ήχους, σφυρίγματα και γρυλίσματα που επαναλαμβάνονται πολλές φορές.
Ερευνητές έχουν μελετήσει και κατηγοριοποιήσει τα «τραγούδια» των φαλαινών ανάλογα με την περίπτωση.
Κάποια τέτοια «τραγούδια» τραγουδιούνται κατά την περίοδο της αναπαραγωγής κυρίως από τα αρσενικά. Κάποια άλλα, που μοιάζουν με σφυρίγματα τρένου, ακούγονται κατά τη διάρκεια των ελιγμών τους για την εύρεση τροφής και οι ερευνητές πιστεύουν πως είτε συντονίζουν τις κινήσεις τους είτε χειραγωγούν τη λεία τους. Παρατηρήθηκαν και «τραγούδια» που οι ερευνητές τα ονόμασαν κοινωνικά, καθώς στο άκουσμα τους, από μεγάλη απόσταση παρατηρήθηκαν αλλαγές στην πορεία μικρών ομάδων (κυρίως από θηλυκά με μικρά) προκειμένου να ενταχθούν σε μεγαλύτερες ομάδες με αρσενικά.

Ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο μπορούμε να ακούσουμε ηχογραφήσεις όλων των παραπάνω

https://whaletrust.org/song-sound/

Το "τραγούδι των φαλαινών" αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για διάφορους μουσικούς και καλλιτέχνες.
Ο George Crumb, ένας από τους πιο σεβαστούς Αμερικανούς συνθέτες του β’ μισού του 20ου αιώνα, εμπνεύστηκε ακούγοντας μια ηχογράφηση από ήχους φαλαινών που είχε καταγράψει κάποιος θαλάσσιος ερευνητής. Εντυπωσιάστηκε όχι μόνο από το είδος και την ποιότητα των ήχων αλλά και από το φυσικό φαινόμενο των τεράστιων θηλαστικών που κολυμπούσαν στον ωκεανό τραγουδώντας. Ο ίδιος είχε γράψει πως ¨η μουσική θα μπορούσε να οριστεί ως ένα σύστημα αναλογιών στην υπηρεσία μιας πνευματικής παρόρμησης και αυτό φαίνεται πως ισχύει τόσο στις φάλαινες όσο και στους ανθρώπους¨.
Για να απεικονίσει τους ήχους των φαλαινών και του θαλασσίου περιβάλλοντος τους συνέθεσε το έργο Vox Balaene (1971) χρησιμοποιώντας ένα φλάουτο, ένα βιολοντσέλο και ένα πιάνο, όλα ηλεκτρικά ενισχυμένα.

Με σκοπό να προσθέσει ιδιαίτερο ηχόχρωμα, ζητά από τον εκτελεστή του φλάουτου να τραγουδά και να παίζει ταυτόχρονα, από τον εκτελεστή του βιολοντσέλου να κουρδίσει διαφορετικά το μουσικό όργανο και από τον εκτελεστή του πιάνου να χτυπήσει τις χορδές απ’ ευθείας χωρίς τη χρήση των πλήκτρων , σε κάποια σημεία του έργου. Επίσης από τους δύο πρώτους εκτελεστές ζητά να χρησιμοποιήσουν και κύμβαλα.
Για την παρουσίαση του έργου ζητά από τους εκτελεστές να φορούν μαύρες μάσκες προκειμένου να εξουδετερωθεί η ανθρώπινη προβολή.
Τέλος, για να δοθεί μια περαιτέρω αίσθηση του ωκεανού, πρότεινε βαθύ μπλε φωτισμό της σκηνής:

 

Με το «τραγούδι» των φαλαινών ασχολήθηκε και το γερμανικό συγκρότημα πρωτοποριακής ηλεκτρονικής μουσικής (progressive electronic music) TANGERINE DREAM, που ιδρύθηκε από τον Edgar Froese to 1967.
Στο άλμπουμ Underwater Sunlight (Υποβρύχιο Ηλιόφως) του 1986 περιλαμβάνεται το Song of the Whale (Τραγούδι της Φάλαινας) μέρος 1 και 2.

 

Πηγές: https://whaletrust.org/song-sound,    https://sllmf.org/georgecrumb,    https://wikipedia.com/tangerinedream

Leave a Reply