ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΠΕ – Δ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Πηγή: ΑΡΧΕΙΑ ΙΕΠ

1. Αλγοριθμική και προγραμματισμός υπολογιστικών συστημάτων

1.1 Αλγοριθμική.

Οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να:

 εκτελούν και επεξηγούν με σαφήνεια βήματα και αποφάσεις σχετικά με την επίλυση απλών προβλημάτων με αλγορίθμους
 διατυπώνουν αλγορίθμους που εμπεριέχουν δομές ελέγχου ή/και επαναληπτική εκτέλεση εντολών
 προσδιορίζουν κάποια συμβάντα στους αλγορίθμους τους και τις ενέργειες που πρέπει να εκτελεστούν σε αυτά
 χρησιμοποιούν λογική αιτιολόγηση για την πρόβλεψη της συμπεριφοράς απλών αλγορίθμων

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

αναλύουν κάποιο πρόβλημα (π.χ. τους κανόνες ενός παιχνιδιού, όπως το γρίφο του βαρκάρη) και αποτυπώνουν τα βήματα επίλυσής του
 μελετούν έτοιμα παραδείγματα αλγορίθμων που αξιοποιούν ποικίλες δομές ελέγχου (επαναλήψεις
με καθορισμένο ή άγνωστο πλήθος επαναλήψεων και επιλογής)
 εντοπίζουν πιθανά λάθη στην εκτέλεση των αλγορίθμων αυτών.
Προβαίνουν σε αλλαγές, διερευνούν τις επιπτώσεις τους σε αλγόριθμους και καταλήγουν σε γενικεύσεις

1.2 Προγραμματισμός και προγραμματιστικά περιβάλλοντα.

Οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να:

 αναπτύσσουν προγράμματα τα οποία περιλαμβάνουν δομές ελέγχου (επανάληψης με καθορισμένο ή μη
αριθμό επαναλήψεων και επιλογής)
 διακρίνουν δεδομένα διαφορετικών τύπων (αριθμητικά ή αλφαριθμητικά)
 διαμορφώνουν συντακτικά ορθές αριθμητικές εκφράσεις στο προγραμματιστικό περιβάλλον
 προβλέπουν το αποτέλεσμα μιας αριθμητικής έκφρασης
 δημιουργούν πρόγραμμα με χρήση σύνθετης δομής επιλογής
 προγραμματίζουν σειρές εντολών για διαχείριση συμβάντων
 αναλύουν κάποια κωδικοποίηση αναγνωρίζοντας τη λειτουργία που επιτελεί και εντοπίζουν λάθη ή
πιθανά σφάλματα
 διαχειρίζονται τα αντικείμενα σε ένα έργο και επεξεργάζονται τις ιδιότητές τους σε προγραμματιστικό
περιβάλλον οπτικού προγραμματισμού
 διαμορφώνουν τα έργα τους με χρήση κατάλληλων πολυμεσικών πόρων

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

προγραμματίζουν σε περιβάλλοντα οπτικού προγραμματισμού με πλακίδια δημιουργώντας αλληλεπιδραστικές ψηφιακές αφηγήσεις με θεματολογία που αντλείται από προσωπικά ενδιαφέροντα, τη
σχολική και την κοινωνική ζωή ή/και το διαθεματικό πεδίο αξιοποιώντας δομές ελέγχου, αλληλεπίδραση
χαρακτήρων με συμβάντα. Επιπρόσθετα, εντοπίζουν και διορθώνουν λάθη σε προγράμματα που τους
δίνονται

1.3 Επίλυση προβλημάτων με προγραμματιστικά εργαλεία (ρομποτική και αυτοματισμοί).

Οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να:

 διαμορφώνουν ή προσαρμόζουν απλές ρομποτικές κατασκευές στον φυσικό κόσμο ή σε περιβάλλον
προσομοίωσης
 προγραμματίζουν απλές ρομποτικές συνθέσεις διερευνώντας λύσεις σε αυθεντικά προβλήματα (π.χ.
έξοδος από λαβύρινθο)

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

 δημιουργούν και προγραμματίζουν απλές ρομποτικές κατασκευές χρησιμοποιώντας αυθεντικά
προβλήματα και υλοποιώντας συγκεκριμένη αποστολή με εφαρμογή των γνώσεων που
απέκτησαν σε αυτή την τάξη (π.χ. καθοδήγηση ρομπότ για συλλογή πόρων, απεγκλωβισμό από εμπόδιο κ.α.)

2. Υπολογιστικά συστήματα, Ψηφιακές συσκευές, Δίκτυα

2.1 Υπολογιστικά συστήματα και ψηφιακές συσκευές.

Οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να:

αναγνωρίζουν την ψηφιακή αναπαράσταση δεδομένων
 ψηφιοποιούν δεδομένα, όπως μια εικόνα, με τη βοήθεια δοθέντων βημάτων
 περιγράφουν τα χαρακτηριστικά ενός υπολογιστικού συστήματος
 διακρίνουν τα βασικά αποθηκευτικά μέσα με βάση τα κύρια χαρακτηριστικά τους
 διακρίνουν βασικές κατηγορίες λογισμικού και τη χρησιμότητά τους
 εξατομικεύουν βασικές ρυθμίσεις οθόνης και περιβάλλοντος εργασίας
 περιγράφουν τον ρόλο που επιτελεί το λειτουργικό σύστημα

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

 εφαρμόζουν απλές μεθόδους κωδικοποίησης κειμένου σε ψηφιακή μορφή
 μελετούν και συζητούν τα χαρακτηριστικά υπολογιστικών συστημάτων (υπολογιστών, φορητών
συσκευών κ.λπ.) σε σχέση με τον σκοπό χρήσης τους
 μελετούν και συζητούν τα χαρακτηριστικά διαφορετικών αποθηκευτικών μέσων σε σχέση και με τον σκοπό
χρήσης τους
 συζητούν για τις βασικές λειτουργίες του λειτουργικού συστήματος υπολογιστικών συστημάτων (υπολογιστών, φορητών συσκευών κ.λπ.) με ειδική αναφορά στον πίνακα ελέγχου του υλικού

2.2 Δίκτυα υπολογιστών και το Διαδίκτυο.

Οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να:

παρουσιάζουν τον ρόλο του δρομολογητή και τον τρόπο που μεταφέρονται τα
δεδομένα σε δίκτυα
 αξιοποιούν τεχνολογίες διασύνδεσης συσκευών με ασφάλεια και υπευθυνότητα
 λαμβάνουν αντίγραφα ασφαλείας για τα αρχεία τους
 διακρίνουν το κακόβουλο λογισμικό
 αξιοποιούν τακτικά προγράμματα προστασίας από τους ιούς
 περιγράφουν τη λειτουργία του τείχους προστασίας για τον έλεγχο ροής δεδομένων

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

περιγράφουν τον ρόλο του δρομολογητή στη λειτουργία τοπικών δικτύων (σχολικό
εργαστήριο, σπίτι)
 συνδέουν/αποσυνδέουν τις συσκευές τους στο τοπικό δίκτυο ενεργοποιώντας λογισμικό προστασίας.
 αποκτούν πρόσβαση σε υπολογιστικούς πόρους σε δίκτυο (π.χ. κοινόχρηστους
δίσκους) με υπευθυνότητα, έχοντας εξοικειωθεί με όρους  όπως τείχος προστασίας και
διαμοίραση.
 ελέγχουν τις πηγές κατά τη μεταφόρτωση λογισμικού και είναι προσεκτικοί/-ές και
υπεύθυνοι/-ες κατά την εγκατάσταση νέου λογισμικού
 χρησιμοποιούν συστηματικά το λογισμικό προστασίας από ιούς και λαμβάνουν αντίγραφα για τα
αρχεία τους

3. Δεδομένα και Ανάλυση δεδομένων

3.1 Συλλογή και διαχείριση δεδομένων.

Οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να:

συλλέγουν δεδομένα από διαφορετικές ψηφιακές συσκευές ή αισθητήρες
 αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι που μπορεί να αποθηκευτεί κάποιο τεχνούργημα στο
υπολογιστικό σύστημα με διαφορετικές αναπαραστάσεις (μορφές)
 διακρίνουν με βάση τον τύπο των ψηφιακών δεδομένων το αναμενόμενο μέγεθος των σχετικών αρχείων
 οργανώνουν και διαχειρίζονται τα αρχεία τους σε φακέλους στα μέσα αποθήκευσης

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

 αξιοποιούν ψηφιακές συσκευές για να καταγράψουν και να αποθηκεύσουν ήχο, εικόνα ή βίντεο για ένα θέμα που τους/τις ενδιαφέρει.
Μελετούν το μέγεθος των σχετικών αρχείων, καταλήγουν σε συμπεράσματα και γενικεύουν
 πλοηγούνται στη δενδρική δομή του αποθηκευτικού μέσου δημιουργώντας, διαγράφοντας,
αντιγράφοντας και μεταφέροντας αρχεία και φακέλους. Επίσης, ανακτούν αρχεία από τον κάδο
ανακύκλωσης

3.2 Μοντελοποίηση, συμπερασμός και λήψη αποφάσεων με βάση τα δεδομένα.

Οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να:

 δημιουργούν πολυμεσικούς χάρτες εννοιών με εισαγωγή συμβόλων, εικόνων και συνδέσμων με
σκοπό τη μοντελοποίηση ενός προβλήματος
 αναγνωρίζουν ότι οι υπολογιστικές συσκευές μπορούν να  επεξεργάζονται μεγάλο όγκο
ψηφιακών δεδομένων και προτείνουν έξυπνες λύσεις σε σύνθετα προβλήματα

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

αποτυπώνουν έναν εμπλουτισμένο εννοιολογικό χάρτη με βάση ένα κείμενο αναφοράς καταλήγοντας στη
μοντελοποίηση ενός προβλήματος μέσα από έννοιες κόμβους και πιθανές συσχετίσεις
 διερευνούν λύσεις σε προβλήματα από τις επιστήμες αλλά και την καθημερινή τους ζωή, των
οποίων η επίλυση μπορεί να υποβοηθηθεί από εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης,
π.χ. αναγνώριση ασθενειών, πρόβλεψη σεισμών, εύρεση δρομολόγησης, λαμβάνοντας υπόψη δεδομένα
κυκλοφορίας κ.λπ

4. Ψηφιακός γραμματισμός

4.1 Χρήση εφαρμογών, μέσων και υπηρεσιών.

Οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να:

χρησιμοποιούν βασικές επιλογές του φυλλομετρητή (μενού επιλογών, καρτέλες)
 καθορίζουν τις κατάλληλες λέξεις κλειδιά για αποτελεσματική αναζήτηση πληροφοριών/περιεχομένου
 διακρίνουν τα αποτελέσματα μιας αναζήτησης από τα διαφημιζόμενα αποτελέσματα
 εφαρμόζουν κριτήρια αξιολόγησης καταλληλότητας/αξιοπιστίας πληροφοριών/ψηφιακού περιεχομένου στο Διαδίκτυο
συνθέτουν, απαντούν, προωθούν μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
 διακρίνουν τις διαφορές του ηλεκτρονικού από το συμβατικό ταχυδρομείο
 αναγνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά του λογαριασμού χρήστη (όνομα, κωδικός, σύνδεση με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο)
 δημιουργούν παρουσίαση
 επιτελούν βασικές λειτουργίες στην παρουσίασή τους (διαφάνειες, πρότυπο, προβολή)
 χειρίζονται τις βασικές δυνατότητες ενός επεξεργαστή κειμένου (μορφοποιήσεις, αρίθμηση)
 επεξεργάζονται (αντιγράφουν, αποθηκεύουν) ψηφιακό περιεχόμενο από το Διαδίκτυο

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

χρησιμοποιούν τις λειτουργίες του φυλλομετρητή (μενού επιλογών, καρτέλες, σελιδοδείκτες)
 υλοποιούν σχέδιο εργασίας σε καθορισμένο θέμα, κατά το οποίο εντοπίζουν, αξιολογούν, επιλέγουν
πληροφορίες και κατάλληλο ψηφιακό περιεχόμενο από το Διαδίκτυο και συνθέτουν για
το θέμα αυτό παρουσίαση ή έγγραφο. Στη συνέχεια μπορούν να αποστείλουν το έργο τους μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
 εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές κατά την αντιγραφή ή μετακίνηση ψηφιακού περιεχομένου σε ποικίλα
λογισμικά

4.2 Μαθησιακή τεχνολογία και Τεχνολογικά βελτιωμένη εκπαίδευση.

Οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να:

αναζητούν, προσθέτουν και διαχειρίζονται επαφές μέσω εκπαιδευτικής πλατφόρμας
 συνεργάζονται  ή/και επικοινωνούν μέσω εκπαιδευτικής πλατφόρμας
 συμμετέχουν σε συνεδρία σύγχρονης τηλεκπαίδευσης

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

αναζητούν και αποδέχονται επαφές σε εκπαιδευτική πλατφόρμα, επικοινωνούν και συνεργάζονται με τις
επαφές τους
 πραγματοποιούν βιντεοκλήσεις/κλήσεις ή/και συμμετέχουν σε σύγχρονη επικοινωνία/αλληλεπίδραση
μέσω εκπαιδευτικήςπλατφόρμας ακολουθώντας τους ενδεδειγμένους κανόνες επικοινωνίας και συνεργασίας

5. Ψηφιακές τεχνολογίες και κοινωνία

5.1 Ψηφιακή πολιτειότητα.

Οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να:

 διακρίνουν τις βασικές έννοιες για τα πνευματικά δικαιώματα στο Διαδίκτυο σε σχέση με τον δημιουργό χρήστη.
σέβονται τα πνευματικά δικαιώματα κατά τη χρήση και δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου
 απαριθμούν τους κανόνες συμπεριφοράς στο Διαδίκτυο
 εξηγούν την έννοια του ψηφιακού αποτυπώματος – ψηφιακά ίχνη στο Διαδίκτυο
 περιγράφουν τρόπους διαμόρφωσης θετικού προφίλ στο Διαδίκτυο (διαδικτυακή φήμη και διαδικτυακό
αποτύπωμα)

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

 δημιουργούν ένα σύντομο ψηφιακό κόμικ για την πνευματική ιδιοκτησία στηριζόμενοι/-ες σε έναν ιστοριοπίνακα με βάση το υλικό της ιστοσελίδας του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας Ελλάδος
 οργανώνουν καμπάνια ενημέρωσης στο σχολείο τους  με θέμα τους βασικούς κανόνες για σωστή
διαδικτυακή συμπεριφορά, την έννοια του ψηφιακού αποτυπώματος και της διαδικτυακής φήμης με
χρήση ψηφιακού υλικού που αναζητούν, εκτυπώνουν και δημιουργούν χάρτινα ενημερωτικά πλακάτ

5.2 Επίδραση της πληροφορικής και των ψηφιακών τεχνολογιών στην κοινωνία και τον πολιτισμό.

Οι μαθητές/-τριες είναι σε θέση να:

διακρίνουν τα κριτήρια αξιολόγησης διαδικτυακών πηγών που εντοπίζουν στο Διαδίκτυο (σκοπός,
αξιοπιστία, τεκμηρίωση, αντικειμενικότητα, επικαιρότητα, προσβασιμότητα και σαφήνεια πηγών)

Ενδεικτικές Δραστηριότητες

 συμπληρώνουν έναν πίνακα αξιολογώντας δέκα διαφορετικού τύπου ιστοσελίδες με βάση τα
κριτήρια αξιολόγησης (σκοπός, αξιοπιστία, τεκμηρίωση, αντικειμενικότητα, επικαιρότητα, προσβασιμότητα και σαφήνεια πηγών). Σε επίπεδο ολομέλειας συζητούν τις δυσκολίες ανίχνευσης των κριτηρίων στις ιστοσελίδες που αξιολόγησαν