Μεταπολεμική πεζογραφία
- Σημαντικές διαφορές από τους πεζογράφους της Γενιάς του ‘30
- Κοινές ιστορικές εμπειρίες και κοινή συνείδηση ότι διαφέρουν από την προηγούμενη γενιά
- Συσσώρευση αρνητικών εμπειριών, αδιέξοδα του παρόντος, άγνωστη η έκβαση του μέλλοντος
- Τα κείμενά τους έχουν περισσότερο βιωματικό χαρακτήρα (αυτοαναφορικότητα)
- Επανέρχονται σε υπαρξιακά ζητήματα π.χ. μοναξιά, περιθωριοποίηση, ψυχολογικά αδιέξοδα και λιγότερο σε πολιτικά ζητήματα
- Η αναφορά στο παρελθόν γίνεται με μια τάση νοσταλγίας
Βασικές τάσεις:
- ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ: μελέτη της πραγματικότητας και απεικόνισή της με κριτική ματιά, απόδοση της σκληρής της πλευράς χωρίς εξωραΐσμό
- ΑΥΤΟΑΝΑΦΟΡΙΚΟΤΗΤΑ: χρήση του α΄ γραμματικού προσώπου στην αφήγηση, αυτοβιογραφικό τέχνασμα («πεζογράφοι της μνήμης»)
- ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ: Θέματα οι πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις, οι οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές
- ΦΥΓΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: Μερικοί μεταπολεμικοί πεζογράφοι θα αποφύγουν τη ζοφερή πραγματικότητα αναζητώντας καταφύγιο στη λυρική πεζογραφία του κλειστού χώρου. Παρουσιάζουν τους ήρωές τους να ζουν τα ιδιωτικά τους προβλήματα ανεξάρτητα από τα εξωτερικά γεγονότα.
- ΝΕΕΣ ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ:Η νεοελληνική πεζογραφία δέχεται επιδράσεις από τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό και από τους σχετικούς προβληματισμούς γύρω από το μυθιστόρημα. Η τάση αυτή που είναι αντίθετη προς τη ρεαλιστική παράδοση της πεζογραφίας, η οποία καλλιεργείται κυρίως στο κέντρο, εμφανίζεται κατά τη 10ετία του '30 στην πεζογραφία.
- ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ: Η μεταπολεμική πεζογραφία, σε αντίθεση με την προπολεμική, χρησιμοποιεί τολμηρότερη ρεαλιστική γλώσσα που είναι κοντά στη καθημερινότητα. Τα πράγματα δηλώνονται με το όνομά τους χωρίς σεμνοτυφία και εγκαταλείπεται η συμβατική καλλιέπεια και ωραιολογία των παλαιοτέρων. Κάποτε η γλώσσα χρησιμοποιείται με τραχύτητα ή αποδιοργανώνεται συντακτικά και λογικά, για να αποδώσει πειστικότερα βάναυσες, παράλογες και εφιαλτικές καταστάσεις. Φυσικά υπάρχουν πάντοτε οι εξαιρέσεις.
| Αναπαράσταση | ß «Κατασκευή» πραγματικότητας μέσα από το βλέμμα του συγγραφέα
ß Η αναπαράσταση γίνεται με τις επιλογές του συγγραφέα: ü λογοτεχνικό είδος ü τίτλος ü δομή ü στοιχεία της πραγματικότητας (συγκείμενο) ü συνομιλία με άλλα λογοτεχνικά κείμενα ή συγγραφείς (διακειμενικότητα) ü χαρακτήρες ü ύφος ü ερωτήματα προς αναγνωστική ανταπόκριση |