Return to Εισαγωγή χημικών τύπων και εξισώσεων σε άρθρα και σελίδες

Μόρια – Συντακτικοί τύποι – Ευθύγραμμα μόρια

Γενικά

Εδώ δίνονται μερικές από τις δυνατότητες του chemfig για τη σχεδίαση δεσμών σε ευθύγραμμα μόρια και σε μόρια με διακλαδώσεις. Για βασικές οδηγίες εισαγωγής χημικών τύπων δείτε στη σελίδα Μόρια - Μοριακοί τύποι. Για κυκλικά μόρια μπορείτε να δείτε στη σελίδα Μόρια - Συντακτικοί τύποι - Κυκλικά μόρια.

Σύνταξη

Η γενική σύνταξη για μόρια χωρίς διακλαδώσεις είναι της μορφής
\chemfig{ομάδα1 δεσμός[ορίσματα δεσμού] ομάδα2}
Αν έχουμε διακλαδώσεις, αυτές μπαίνουν σε παρένθεση ξεκινώντας πάντα με δεσμό
\chemfig{ομάδα1 (δεσμός[ορίσματα δεσμού] διακλάδωση1)(δεσμός[ορίσματα δεσμού] διακλάδωση2) δεσμός[ορίσματα δεσμού] ομάδα2}
όπου η κάθε διακλάδωση μπορεί να είναι μια ομάδα ή της μορφής
ομάδαΑ δεσμός[ορίσματα δεσμού] ομάδαΒ

Δείτε ένα παράδειγμα:

    \[\chemfig{CH_3-CH_2-C (-[2,2]C(-[2]H)(-[4]CH_3) -CH_2-CH_3)(-[-2,2]CH_3)-C(-[-2]O-[::0]H)(-[2]H)-C(=[1]O)-[-1]OH}\]

Παραδείγματα

Σημ. Όλα τα παραδείγματα είναι ενδεικτικά και δεν κατ' ανάγκη ακριβή από πλευράς χημείας.

Δεσμός - Είδος
Σύμβολο
 Γράφουμε Εμφανίζεται
Απλός
-		 $$\chemfig{A-B}$$

    \[\chemfig{A-B}\]
Διπλός
=		 $$\chemfig{A=B}$$

    \[\chemfig{A=B}\]
Τριπλός
~		 $$\chemfig{A~B}$$

    \[\chemfig{A~B}\]
Για στερεοχημεία
Σύμβολο
 Γράφουμε Εμφανίζεται
Προς τα μέσα από δεξιά
>:		 $$\chemfig{A>:B}$$

    \[\chemfig{A>:B}\]
Προς τα μέσα από αριστερά
<:		 $$\chemfig{A<:B}$$

    \[\chemfig{A<:B}\]
Προς τα έξω από δεξιά
>		 $$\chemfig{A>B}$$

    \[\chemfig{A>B}\]
Προς τα έξω από αριστερά
<		 $$\chemfig{A<B}$$

    \[\chemfig{A<B}\]
Μη συμπαγής από δεξιά
>|		 $$\chemfig{A>|B}$$

    \[\chemfig{A>|B}\]
Μη συμπαγής από αριστερά
<|		 $$\chemfig{A<|B}$$

    \[\chemfig{A<|B}\]
Ειδικές Ρυθμίσεις Γράφουμε Εμφανίζεται
Απόσταση γραμμών σε διπλούς και τριπλούς δεσμούς (μονάδες pt, προκαθορισμένη τιμή → 2)
Χρήσιμο όταν αλλάζουμε και το πάχος των γραμμών.		 $$\setdoublesep{3} \chemfig{A=B}$$

$$\setdoublesep{2.5} \chemfig{A~B}$$

    \[\setdoublesep{3} \chemfig{A=B}\]

    \[\setdoublesep{2.5} \chemfig{A~B}\]
Ορίσματα δεσμών [1] (με εφαρμογή ανά δεσμό) δεσμός[ορ1,ορ2,ορ3,ορ4,ορ5]
πχ. =[2,1.5,2,3,blue]
ορ1 - Κατεύθυνση δεσμού [2]:
Αριθμός (ακέραιος) → Πολλαπλάσιο των 45° - απόλυτο, προκαθορισμένη τιμή → 0
:Αριθμός → Σε μοίρες - απόλυτο
::Αριθμός → Σε μοίρες - σχετικά με τον προηγούμενο		 $$\chemfig{A-[1]B}$$

$$\chemfig{A-[:15]B}$$

$$\chemfig{A-[1]B-[::-30]C}$$

    \[\chemfig{A-[1]B}\]

    \[\chemfig{A-[:15]B}\]

    \[\chemfig{A-[1]B-[::-30]C}\]
ορ2 - Μήκος δεσμού [3]
Αριθμός → Φορές το προκαθορισμένο μήκος, προκαθορισμένη τιμή → 1		 $$\chemfig{A-[,0.6]B}$$

$$\chemfig{A-[,1.5]B}$$

$$\chemfig{A^{+2}-[,1.5]B^{+2}}$$

    \[\chemfig{A-[,0.6]B}\]

    \[\chemfig{A-[,1.5]B}\]

    \[\chemfig{A^{+2}-[,1.5]B^{+2}}\]
ορ3 - Έναρξη δεσμού από άτομο ομάδας
Προκαθορισμένη τιμή → το τελευταίο άτομο της ομάδας για γωνίες δεσμών 0, 1, 7, διαφορετικά το πρώτο		 $$\chemfig{ABC=[1,1,2]DEF}$$

    \[\chemfig{ABC=[1,1,2] DEF}\]
ορ4 - Κατάληξη δεσμού σε άτομο ομάδας
Προκαθορισμένη τιμή → 1 (το πρώτο άτομο της ομάδας) για γωνίες δεσμών 0, 1, 2, 6, 7, διαφορετικά το τελευταίο		 $$\chemfig{ABC=[3,1,2,2]DEF}$$

    \[\chemfig{ABC=[3,1,2,2] DEF}\]
ορ5 - Διακόσμηση, όπως πάχος, χρώμα, μορφή κλπ (χωρισμένα με κόμμα) $$\chemfig{A-[0,1,1,1,line width=2]B}$$
$$\chemfig{A-[0,1,1,1,red]B}$$
$$\chemfig{A-[0,1,1,1,dash pattern=on 3pt off 3pt]B}$$
$$\chemfig{A-[0,1,1,1,red, line width=2,dash pattern=on 3pt off 4pt]B}$$

    \[\chemfig{A-[0,1,1,1,line width=2]B}\]

    \[\chemfig{A-[0,1,1,1,red]B}\]

    \[\chemfig{A-[0,1,1,1,dash pattern=on 3pt off 3pt]B}\]

    \[\chemfig{A-[0,1,1,1,red,line width=2,dash pattern=on 3pt off 4pt]B}\]
Διακλαδώσεις
 Γράφουμε Εμφανίζεται
Μονή $$\chemfig{A-B (=[2]C) -D}$$

    \[\chemfig{A-B(=[2]C)-D}\]
Διπλή $$\chemfig{A-B (-[2]C) (-[:-60]D) -E}$$

    \[\chemfig{A-B(-[2]C)(-[:-60]D)-E}\]
Αποφυγή διακλάδωσης: Αν θέλουμε να ομαδοποιήσουμε με παρενθέσεις ομάδες, περικλείουμε τις παρενθέσεις σε αγκύλες. $$\chemfig{CH_3-{(CH_2)_4}-CH_3}$$
ή
$$\chemfig{CH_3-{(CH_2)}_4-CH_3}$$

    \[\chemfig{CH_3-{(CH_2)_4}-CH_3}\]

    \[\chemfig{CH_3-{(CH_2)}_4-CH_3}\]
Ειδικές Περιπτώσεις Γράφουμε Εμφανίζεται
Προεπιλογή ρυθμίσεων  δεσμών για το μόριο (η γωνία μπορεί να είναι μονο απόλυτη)

Ο κάθε δεσμός μπορεί να μορφοποιείται χωριστά.

 $$\chemfig{ [:60,1.5,1,2,red, line width=2] AB-CD-[0,1,2,1,green, line width=3]EF-GH}$$

    \[\chemfig{ [:60,1.5,1,2,red, line width=2] AB-CD-[0,1,2,1,green, line width=3]EF-GH}\]
Σχεδίαση με "κενά" άτομα (σκελετός) $$\chemfig{--[1]=[3]-[4]$$

    \[\chemfig{--[1]=[3]-[4]}\]
Συμμετρία (οριζόντια)
\hflipnext		 $$\chemfig{A-[7]B-[5]C} \quad \hflipnext \chemfig{A-[7]B-[5]C]$$

    \[\chemfig{A-[7]B-[5]C} \quad \hflipnext \chemfig{A-[7]B-[5]C}\]
Συμμετρία (κατακόρυφη)
\vflipnext		 $$\chemfig{A-[7]B-[5]C}$$ $$\vflipnext \chemfig{A-[7]B-[5]C]$$

    \[\chemfig{A-[7]B-[5]C}\]

    \[\vflipnext \chemfig{A-[7]B-[5]C}\]

Σημειώσεις

[1] Παρόλο που τα εγχειρίδια του chemfig αναφέρουν ότι όσα από τα προηγούμενα ορίσματα δεν χρειάζεται να αλλάξουν από τις προκαθορισμένες τιμές τους μπορούν να παραλειφθούν (τα κόμματα όμως πρέπει να παραμένουν), σε αρκετές περιπτώσεις αυτά τα κενά ορίσματα δημιουργούν ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Επίσης παρατηρήθηκε ότι ανεπιθύμητα αποτελέσματα εμφανίζονται αν υπάρχουν και κενά διαστήματα μεταξύ των ορισμάτων.
Επομένως καλό είναι, όσα ορίσματα δε θέλουμε να τα αλλάξουμε από τις προκαθορισμένες τιμές τους (0 για γωνία δεσμού, το τελευταίο άτομο της ομάδας για αρχή δεσμού και 1 για κατάληξη δεσμού), να τα δηλώνουμε με αυτές τις τιμές και να μην αφήνουμε κενά διαστήματα στη λίστα των ορισμάτων.
Παράδειγμα, αντί για (προσέξτε τα κενά):
$$\chemfig{ABC=[2, , 2,2]DEF}$$ ή $$\chemfig{ABC=[2,1, 2,2]DEF}$$

    \[\boxed{\chemfig{ABC=[2, , 2,2]DEF}} \qquad \qquad \boxed{\chemfig{ABC=[2,1, 2,2]DEF}}\]

να γράψουμε
$$\chemfig{ABC=[2,1,2,2]DEF}$$

    \[\boxed{\chemfig{ABC=[2,,2,2]DEF}}\]

[2] Διάγραμμα κατευθύνσεων δεσμών:

    \[\chemfig{(-[:0,1.5,,,draw=none]\scriptstyle\color{red}0) (-[1]1)(-[:45,1.5,,,draw=none]\scriptstyle\color{red}45) (-[2]2)(-[:90,1.5,,,draw=none]\scriptstyle\color{red}90) (-[3]3)(-[:135,1.5,,,draw=none]\scriptstyle\color{red}135) (-[4]4)(-[:180,1.5,,,draw=none]\scriptstyle\color{red}180) (-[5]5)(-[:225,1.5,,,draw=none]\scriptstyle\color{red}225) (-[6]6)(-[:270,1.5,,,draw=none]\scriptstyle\color{red}270) (-[7]7)(-[:315,1.5,,,draw=none]\scriptstyle\color{red}315) -0}\]

[3] Στην πραγματικότητα αυτό που ορίζεται εδώ σαν μήκος δεσμού είναι η απόσταση μεταξύ των κέντρων των ορθογώνιων πλαισίων που νοητά περικλείουν τα άτομα που συνδέονται με τον δεσμό. Το μέγεθος των ατόμων, ειδικά όταν έχουν δείκτες ή εκθέτες, επηρεάζει το μέγεθος του δεσμού-γραμμής. Δείτε τη διαφορά στο μήκος της γραμμής του δεσμού στα επόμενα παραδείγματα.

    \[\chemfig{I-I}\]

    \[\chemfig{Mg^{+2}-O^{-2}}\]

Permanent link to this article: https://blogs.e-me.edu.gr/nskoulid/chem_in_posts/chem_bonds_in_posts/

Leave a Reply