Return to Εισαγωγή χημικών τύπων και εξισώσεων σε άρθρα και σελίδες

Μόρια – Μοριακοί τύποι

Γενικά

Με το chemfig δημιουργούμε αναπαραστάσεις ατόμων (για συντομία: άτομα). Ένα ή περισσότερα άτομα αποτελούν τις ομάδες ατόμων (για συντομία: ομάδες). Τέλος, θεωρούμε ότι στην αναπαράσταση μορίων (για συντομία: μόρια) αυτά αποτελούνται από μια ή περισσότερες ομάδες που συνδέονται με γραμμές - αναπαραστάσεις δεσμών (για συντομία: δεσμοί). Έτσι, στο μόριο του υδροχλωρίου \chemfig{HCl} έχουμε μια ομάδα που αποτελείται από 2 άτομα, στο μόριο του οξυγόνου \chemfig{O=O} έχουμε δύο ομάδες, που κάθε μια αποτελείται από ένα μόνο άτομο, ενώ στο μόριο του αιθανίου \chemfig{CH_3-CH_3} έχουμε πάλι δύο ομάδες ατόμων που η κάθε μια αποτελείται από 2 άτομα, καθώς για το chemfig το \chemfig{H_3} θεωρείται σχεδιαστικά σαν ένα άτομο.

Σύνταξη

Η εντολή \chmefig δέχεται δύο ορίσματα, \chemfig[ορ1][ορ2]{κώδικας} που αποτελούν παραμέτρους για το tikz (το λογισμικό που αναλαμβάνει τη σχεδίαση).
ορ1: Έχει επίδραση σε ολόκληρο το μόριο που σχεδιάζεται. Μπορεί να είναι κάποιο χρώμα από τα γνωστά ή η μορφή των δεσμών (πχ red ή line width=1.2pt ή dash pattern=on 2pt off 3pt). Μπορούν να ορισθούν περισσότερα από ένα όρισμα συγχρόνως χωρισμένα με κόμμα.
ορ2: Έχει εφαρμογή μετά από κάθε κόμβο και μπορεί να είναι χρώμα (μόνο για τα άτομα), μέγεθος της παράστασης (πχ scale=2), περιστροφή (πχ rotate=45). Επίσης μπορούν να ορισθούν περισσότερα από ένα χωρισμένα με κόμμα.

Στον κώδικα που γράφουμε κάθε άτομο ξεκινάει με κεφαλαίο (λατινικό) γράμμα και εκτείνεται μέχρι το επόμενο κεφαλαίο γράμμα ή μέχρι τα σύμβολα: - = ~ ! ( * < > @  οπότε και αρχίζει ένα νέο άτομο ή μια νέα ομάδα. Σε όλα τα παραδείγματα που ακολουθούν σε αυτό το κείμενο ο κώδικας παράγει μόρια που αποτελούνται από μια ομάδα μόνο. Για τη σχεδίαση μορίων με αναπαράσταση και των δεσμών (περισσότερες από μια ομάδες), δείτε στη σελίδα Μόρια - Συντακτικοί τύποι - Ευθύγραμμα μόρια και στη σελίδα Μόρια - Συντακτικοί τύποι - Κυκλικά μόρια.

Παραδείγματα

Σημ. Όλα τα παραδείγματα είναι ενδεικτικά και δεν κατ' ανάγκη ακριβή από πλευράς χημείας.

Χημικός Τύπος Γράφουμε [2] Εμφανίζεται
Άτομο $$\chemfig{C}$$

    \[\chemfig{C}\]
Άτομο με δείκτη $$\chemfig{H_2}$$

    \[\chemfig{H_2}\]
Μόριο (τα κενά αγνοούνται) $$\chemfig{HCl}$$
ή
$$\chemfig{H Cl}$$

    \[\chemfig{HCl}\]

    \[\chemfig{H Cl}\]
Μόριο με δείκτες $$\chemfig{H_2 O}$$

    \[\chemfig{H_2 O}\]
Ονομασία ουσίας $$\chemname {\chemfig{H_2O}} {Νερό}$$

    \[\chemname{\chemfig{H_2O}}{Νερό}\]
Ιόν $$\chemfig{Na^+}$$

    \[\chemfig{Na^+}\]
Ιόν $$\chemfig{Mg^{+2}}$$

    \[\chemfig{Mg^{+2}}\]
Ιόν με δείκτη $$\chemfig{CO_3^{-2}}$$

    \[\chemfig{CO_3^{-2}}\]
Ιόντα [3] $$\chemfig{Na^+Cl^{-}}$$

    \[\chemfig{Na^+Cl^{-}}\]
Με χρώμα [4]
(Έκδοση πριν από 1.3)		 $$\chemfig[red] {Na^+Cl^{-}}$$

    \[\chemfig[red]{Na^+Cl^{-}}\]
Με χρώμα [5]
(Προτείνεται για έκδοση από 1.3)		 $$\setchmefig{chemfig style=red} \chemfig{Na^+Cl^{-}}$$

    \[\setchmefig{chemfig style=red} \chemfig{Na^+Cl^{-}}\]
Με χρώμα - ολόκληρο το μόριο
(Όλες οι εκδόσεις)		 $$\color{red} \chemfig{Na^+Cl^{-}}$$

    \[\color{red} \chemfig{Na^+Cl^{-}}\]
Με χρώμα - επιλεγμένα άτομα (όλες οι εκδόσεις) $$\chemfig{Na^+ \color{red}{Cl^{-}} }$$

    \[\chemfig{Na^+ \color{red}{Cl^{-} } }\]
Περιστροφή μορίου (Έκδοση πριν από 1.3) $$\chemfig[][rotate=45]{Na^+Cl^{-}}$$

    \[\chemfig[][rotate=45]{Na^+Cl^{-}}\]
Περιστροφή μορίου (Προτείνεται για έκδοση από 1.3) $$\setchemfig{atom style={rotate=45}} \chemfig{Na^+Cl^{-}}$$

    \[\setchemfig{atom style={rotate=45}} \chemfig{Na^+Cl^{-}}\]
Μικρό μέγεθος
(Έκδοση πριν από 1.3)		 $$\chemfig [green] [scale=0.7] {Na^+Cl^{-}}$$

    \[\chemfig [green] [scale=0.7] {Na^+Cl^{-}}\]
Μεγάλο μέγεθος
(Έκδοση πριν από 1.3)		 $$\chemfig [blue] [scale=1.5] {Na^+Cl^{-}}$$

    \[\chemfig [blue] [scale=1.5] {Na^+Cl^{-}}\]
Μεγάλο μέγεθος (Προτείνεται για έκδοση από 1.3) $$\setchemfig{atom style={scale=1.5}}\chemfig{Na^+Cl^{-}}$$

    \[\setchemfig{atom style={scale=1.5}}\chemfig{Na^+Cl^{-}}\]
Σύμπλοκα $$\chemfig{K Cl \cdot Mg Cl_2 \cdot 6H_2 O}$$

    \[\chemfig{K Cl \cdot Mg Cl_2 \cdot 6H_2 O}\]
Ονομασία ουσίας $$\chemname {\chemfig{K Cl \cdot Mg Cl_2 \cdot 6H_2 O}} {\textit Κουχλου Μουχλου \\και εξι νερα}$$

    \[\chemname {\chemfig{K Cl \cdot Mg Cl_2 \cdot 6H_2 O}} {\textit {Κούχλου Μουχλου} \\και εξι νερα}\]

Σημειώσεις

[1] Σύμφωνα με τους δημιουργούς του chemfig σε μελλοντικές εκδόσεις αυτή η σύνταξη δεν θα υποστηρίζεται. Πάντως μέχρι και την τελευταία έκδοση (1.33 - 31/10/2018) υποστηρίζεται. Αντ' αυτών οι ρυθμίσεις που πραγματοποιούν θα γίνεται χρησιμοποιώντας την εντολή \setchemfig{ορ1, ορ2, ...}. Δείτε και στα παραδείγματα του πίνακα.

[2] Όλα τα παραπάνω παραδείγματα μπορούν να γραφούν και μέσα σε γραμμή κειμένου αντικαθιστώντας τα διπλά δολάρια με μονά: το $\chemfig{H_2O}$ εμφανίζει \chemfig{H_2O}

[3] Όταν ο εκθέτης (φορτίο ιόντος) είναι το "-", θα πρέπει να μπει σε αγκύλες, διαφορετικά θα ερμηνευτεί σαν δεσμός.

[4] Αν αυτό που θέλουμε δεν εμφανίζεται σωστά σημαίνει ότι η εκδοση του chemffig που χρησιμοποιείται είναι 1.3 ή νεότερη.

[5] Αν αυτό που θέλουμε δεν εμφανίζεται σωστά σημαίνει ότι η εκδοση του chemfig που χρησιμοπιείται είναι προγενέστερη της 1.3.

Permanent link to this article: https://blogs.e-me.edu.gr/nskoulid/chem_in_posts/chem_molecules_in_posts/

Leave a Reply