Ο Θεοδόσιος χωρίζει ξανά την αυτοκρατορία σε Ανατολική και Δυτική. Η Ανατολική (Βυζαντινή) οργανώνεται και προοδεύει. Οι Γότθοι κατακτούν τη Δυτική. Οι Βάνδαλοι περνούν στην Αφρική και κυριεύουν την Καρχηδόνα.
Η νέα πρωτεύουσα χτίστηκε σε έξι χρόνια. Οχυρώθηκε από στεριά και θάλασσα και στολίστηκε με κτίσματα και έργα τέχνης. Ο Κωνσταντίνος φιλοδοξούσε να γίνει ισάξια και καλύτερη από τη Ρώμη. Τι λες; Τα κατάφερε;
Με τον όρο ψηφιδωτό ή μωσαϊκό εννοούμε μια επιφάνεια (που μπορεί να είναι δάπεδο, τοίχος ή οροφή) η οποία καλύπτεται από ένα στρώμα κονιάματος, δηλ. ένα είδος λάσπης που λειτουργεί ως συγκολλητικό υλικό πάνω στο οποίο είναι τοποθετημένες οι ψηφίδες.
Οι ψηφίδες είναι μικρού μεγέθους πέτρες. Μπορεί να προέρχονται από φυσικά υλικά, π.χ. διάφορα πετρώματα (π.χ. γρανίτη, πορφυρίτη κ.ά.) ή φίλντισι ή κοράλλι ή ημιπολύτιμοι λίθοι ή κόκαλο κ.α. ή από κατασκευασμένα υλικά π.χ. κεραμίδι, υαλόμαζα κ.ά.
Ο όρος ψηφιδωτό προέρχεται από τη λέξη ψηφίδες ενώ ο όρος μωσαϊκό είναι μεταγενέστερος. Εμφανίζεται για πρώτη φορά στη ρωμαϊκή εποχή και είναι πολύ πιθανό η ετυμολογία του να συνδέεται με τις Μούσες και πιο συγκεκριμένα από μία ιερή σπηλιά η οποία ήταν αφιερωμένη στις Μούσες και ήταν διακοσμημένη με ψηφιδωτά. Έτσι από τον όρο Μούσες, βγαίνει ο όρος μουσαϊκό και τελικά μωσαϊκό. Στα βυζαντινά χρόνια συναντάμε τους όρους μουσείον, μουσίωμα, μουσείωσις, μουσαϊκόν ή έργον μεμουσωμένον.
Μήπως οι σύγχρονες ψηφιακές εικόνες είναι ένα είδος ψηφιδωτού; Σκέψου τα pixels....
Στο σημερινό μας μάθημα μελετήσαμε τους λόγους που οδήγησαν τον Κωνσταντίνο να μεταφέρει την πρωτεύουσα από τη Ρώμη, καθώς και τους λόγους που τον οδήγησαν να επιλέξει την τοποθεσία του Βυζαντίου.
Ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος υπογράφουν το διάταγμα της ανεξιθρησκίας. Λίγο καιρό αργότερα συγκρούονται μεταξύ τους και ο Κωνσταντίνος ως μονοκράτορας πλέον παίρνει μέτρα για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα διοίκησης της αυτοκρατορίας.
Τον 3ο αιώνα μ.Χ. τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία κλονίζουν εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα. Ο Διοκλητιανός εφαρμόζει την τετραρχία για τη σωτηρία της. Γρήγορα οι τέσσερις συνάρχοντες συγκρούονται μεταξύ τους.
Στο τετράδιο της Ιστορίας απαντώ στην παρακάτω ερώτηση: "Πώς πιστεύεις ότι ένιωθαν οι χριστιανοί που τους καταδίωκαν οι Ρωμαίοι για τη θρησκεία τους; Συμβαίνει κάτι ανάλογο σήμερα;"
Οι Ρωμαίοι ζούσαν σε μικρές και μεγάλες πόλεις καθώς και σε χωριά της υπαίθρου. Η Ρώμη με τα κτίριά της, το λιμάνι της και τα θεάματά της αποτελούσε το κέντρο ζωής του ρωμαϊκού κόσμου.
Οι Ρωμαίοι συνεχίζουν τις κατακτήσεις τους και γίνονται κοσμοκράτορες. Κυβερνούν τις κατακτημένες χώρες με αυστηρούς νόμους και αντιμετωπίζουν τα προβλήματα οργάνωσης της απέραντης αυτοκρατορίας τους.
Οι Ρωμαίοι γνωρίζουν τον ελληνικό πολιτισμό. Τον θαυμάζουν, τον μιμούνται και τον συνδυάζουν με τα έργα και τις συνήθειες του δικού τους λαού. Έτσι γεννιέται ένας νέος πολιτισμός: ο ελληνορωμαϊκός.