ΕΘΝΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ
Τον Εθνικό Ύμνο της Ελλάδας αποτελούν οι δύο πρώτες στροφές του ποιήματος «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», το οποίο γράφτηκε τον Μάιο του 1823 στη Ζάκυνθο από τον ποιητή Διονύσιο Σολωμό. Το ποίημα δημοσιεύτηκε το 1825 στο Παρίσι από τον Claude Fauriel, στον δεύτερο τόμο των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών, μαζί με μετάφραση στα γαλλικά από τον Stanislas Julien. Την ίδια χρονιά μεταφράζεται στα αγγλικά από τον Charles Brinsley Sheridan και δημοσιεύεται στο Λονδίνο, καθώς και στα ιταλικά από τον Gaetano Grassetti, σε έκδοση που τυπώνεται στο πολιορκημένο Μεσολόγγι.
Το 1829 ο Νικόλαος Μάντζαρος, κερκυραίος μουσικός και φίλος του Σολωμού, μελοποίησε για πρώτη φορά το ποίημα με βάση λαϊκά μοτίβα, για τετράφωνη ανδρική χορωδία, αλλά όχι ως εμβατήριο. Έκτοτε ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» ακουγόταν τακτικά σε εθνικές γιορτές.
Από το 1865, οι πρώτες 24 στροφές του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» καθιερώθηκαν ως ο Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας και από αυτές μόνον οι δύο πρώτες άδονται στις επίσημες ανακρούσεις του Ύμνου.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ
Το 1844 το ποίημα μελοποιήθηκε για δεύτερη φορά από τον Μάντζαρο και υποβλήθηκε στον βασιλέα Όθωνα με την ελπίδα να γίνει δεκτό ως εθνικός ύμνος. Παρά την τιμητική επιβράβευση του Ν. Μάντζαρου με τον Αργυρό Σταυρό του Τάγματος του Σωτήρα και του Δ. Σολωμού με Χρυσό Σταυρό του ίδιου Τάγματος, το έργο διαδόθηκε μεν ως “θούριος” αλλά δεν εγκρίθηκε ως ύμνος.
Το 1861 ο Υπουργός των Στρατιωτικών ζήτησε από τον Μάντζαρο να συνθέσει εμβατήριο πάνω στον “Ύμνο εις την Ελευθερίαν”. Ο μουσικός μετέβαλε τον ρυθμό του ύμνου του Σολωμού σε ρυθμό εμβατηρίου και το 1864, μετά την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, ο “Ύμνος εις την Ελευθερίαν” καθιερώθηκε ως εθνικός ύμνος.
Το ποίημα αποτελείται από 158 τετράστιχες στροφές από αυτές οι 24 πρώτες στροφές καθιερώθηκαν ως Εθνικός Ύμνος, το 1865.
Ωστόσο, από αυτές, μόνο οι δυο πρώτες είναι εκείνες που ανακρούονται και συνοδεύουν πάντα την έπαρση και την υποστολή της σημαίας και ψάλλονται σε επίσημες στιγμές και τελετές. Κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης αποδίδονται τιμές χαιρετισμού.
Ο εθνικός ύμνος, μαζί με τη μουσική του, τυπώθηκε για πρώτη φορά σε 27 κομμάτια, το 1873, στο Λονδίνο