Συνοπτικά Προφίλ Χώρα Άνθρωποι Ζώα και φυτά Οικονομία Ιστορία και πολιτική Φαγητά Καθημερινότητα Παιδιά και σχολείο Χαρακτηριστικά Γιορτές
Πρώτοι κάτοικοι της Σουηδίας
Γύρω στο 11.000 π.Χ., η περιοχή της σημερινής Σουηδίας αποικίστηκε για πρώτη φορά από ανθρώπους. Ταξίδεψαν βόρεια από την Κεντρική Ευρώπη. Εκείνη την εποχή, υπήρχε μια χερσαία γέφυρα μεταξύ της σημερινής Δανίας και της νότιας Σουηδίας, η οποία αργότερα παρασύρθηκε από το νερό και έτσι εξαφανίστηκε. Αντίθετα, ο μακρινός βορράς αποικίστηκε από τη βορειοανατολική Ευρώπη από το 8000 π.Χ. περίπου (πολιτισμός Komsa. Ο πολιτισμός Komsa ήταν ένας μεσολιθικός πολιτισμός κυνηγών-τροφοσυλλεκτών που υπήρχε γύρω στο 10.000 π.Χ. στη Βόρεια Νορβηγία. Ο πολιτισμός πήρε το όνομά του από το όρος Komsa στην κοινότητα Alta Finnmark, όπου ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά τα υπολείμματα του πολιτισμού.). Από το 4000 π.Χ., οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες μετατράπηκαν σε αγρότες. Αναπτύχθηκαν διάφοροι πολιτισμοί.
Περίοδος Vendel (550-800)
Η περίοδος μεταξύ 550 και 800 είναι γνωστή ως περίοδος Vendel. Μια ιδιαιτερότητα αυτού του πολιτισμού ήταν οι ταφές σε βάρκες. Οι άνθρωποι αποτεφρώνονταν και θάβονταν μέσα σε βάρκα. Στη συνέχεια χτιζόταν από πάνω ένας τύμβος ταφής. Βρέθηκαν επίσης πλούσια κτερίσματα, όπως κράνη και σπαθιά.
Εποχή των Βίκινγκς στη Σουηδία (800-1050)
Οι λαοί του Βορρά που έπλεαν στη Βόρεια και τη Βαλτική Θάλασσα κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα ονομάζονται Βίκινγκς. Οι Βίκινγκς ήταν έμποροι και πολεμιστές. Από τη νότια Σουηδία ταξίδευαν κυρίως μέσω της Βαλτικής Θάλασσας προς τα ανατολικά και στη συνέχεια μέσω μεγάλων ποταμών, όπως ο Βόλγα. Συνέβαλαν καθοριστικά στη δημιουργία της Παλαιάς Ρωσικής Αυτοκρατορίας.
Η Μπίρκα σε ένα νησί στη λίμνη Μέλαρεν (δυτικά της Στοκχόλμης) έγινε ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα. Αναδύθηκε το βασίλειο των Σβέαρ (μια βορειογερμανική φυλή) και ο βασιλιάς Όλαφ Σκότκονουνγκ έγινε ο πρώτος χριστιανός βασιλιάς. Ο πληθυσμός εκχριστιανίστηκε επίσης σταδιακά τον 11ο αιώνα.
Η Σουηδία στον Υψηλό Μεσαίωνα (1050-1389)
Στο βασίλειο των Σβέαρ, ο βασιλιάς καθοριζόταν με εκλογή (και όχι με κληρονομιά), γεγονός που οδήγησε επανειλημμένα σε αγώνες εξουσίας. Οι οικογένειες του Σβέρκερ και του Έρικ πολέμησαν ιδίως η μία εναντίον της άλλης. Ο Βάλντεμαρ έγινε βασιλιάς το 1250 και καθαιρέθηκε από τον αδελφό του Μάγκνους Λαντούλα το 1275. Αναδύθηκε μια μεσαιωνική κοινωνία βασισμένη στα κτήματα με μια αυτοκρατορική αριστοκρατία, ένα κληρικό κτήμα και την αγροτιά. Τον 12ο και 13ο αιώνα, η Σουηδία κατέκτησε εδάφη στη σημερινή Φινλανδία.
Ένωση του Κάλμαρ (1397-1523)
Το 1397, η βασίλισσα Μαργαρίτα Α' ένωσε τη Δανία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία στην Ένωση του Κάλμαρ. Ήταν βασίλισσα της Δανίας από το 1387 και έγινε επίσης βασίλισσα της Σουηδίας και της Νορβηγίας μέσω γάμου και κληρονομιάς. Ο ανιψιός της Έρικ Ζ΄ έγινε ο πρώτος βασιλιάς της Ένωσης του Κάλμαρ. Ωστόσο, λειτούργησε μόνο σε πολύ περιορισμένο βαθμό λόγω των πάσης φύσεως διαμάχης για την εξουσία. Το 1520, ο βασιλιάς της Ένωσης Κρίστιαν Β΄. συνέλαβε και εκτέλεσε επαναστάτες στη Στοκχόλμη.
Η περίοδος Βάσα (1523-1611)
Ένας άνδρας ονόματι Γκούσταβ Βάσα αντιστάθηκε στον πόλεμο που είχε προκαλέσει ο Κρίστιαν Β' στη Στοκχόλμη. Το 1523 ανάγκασε τον Κρίστιαν Β' να φύγει και κατέλαβε τη Στοκχόλμη στις 6 Ιουνίου. Η Σουηδία ήταν και πάλι ανεξάρτητη και η ημέρα αυτή γιορτάζεται ακόμη και σήμερα ως επίσημη αργία. Ο Βάσα εξελέγη βασιλιάς. Η Μεταρρύθμιση επικράτησε και η Σουηδία ανακηρύχθηκε προτεσταντικό βασίλειο το 1544. Την ίδια χρονιά, η αιρετή βασιλεία έγινε κληρονομική βασιλεία.
Ο Λιβονικός Πόλεμος (Ο Λιβονικός Πόλεμος διεξήχθη για τον έλεγχο της Παλαιάς Λιβονίας. Το Βασίλειο της Ρωσίας αντιμετώπισε έναν συνασπισμό του Δανο-Νορβηγικού Βασιλείου, του Βασιλείου της Σουηδίας και της Ένωσης του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας και του Βασιλείου της Πολωνίας) το 1558 σηματοδότησε την έναρξη του αγώνα για την κυριαρχία στην περιοχή της Βαλτικής. Ξεκίνησε επίσης ένας πόλεμος με τη Ρωσία για εδαφικές διαφορές. Οι γιοι του Γουστάβου πολέμησαν για τη βασιλεία μετά τον θάνατό του. Η Σουηδία συμμάχησε προσωρινά με την Πολωνία, αλλά στη συνέχεια πολέμησαν ξανά μεταξύ τους. Πόλεμος ξέσπασε επίσης εναντίον της Δανίας. Η Σουηδία διεκδίκησε επίσης τα εδάφη των Σαάμι στη Λαπωνία.
Η Σουηδία ως μεγάλη δύναμη (1611-1719)
Ο Γουστάβος Β' Αδόλφος ανέβηκε στο θρόνο το 1611. Συνέχισε την πολιτική των κατακτήσεων. Κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου (Ο Τριακονταετής Πόλεμος ήταν μια από τις μεγαλύτερες και πιο καταστροφικές συγκρούσεις στην ευρωπαϊκή ιστορία, που διήρκεσε από το 1618 ως το 1648), κατέκτησε τμήματα της βόρειας Γερμανίας. Το 1658, η Δανία αναγκάστηκε να παραχωρήσει στη Σουηδία τα νότια εδάφη της Σκανίας και του Μπλέκινγκε.
Η Σουηδία εξόρυξε επίσης σίδηρο και χαλκό στο Φάλουν για να πληρώσει την πολεμική προσπάθεια. Τόσο οι πρώτες ύλες όσο και τα προϊόντα τους πωλούνταν σε άλλες χώρες. Παρ' όλα αυτά, η Σουηδία παρέμεινε μια αραιοκατοικημένη γεωργική χώρα. Αυτό δεν ήταν αρκετό για να διατηρήσει τη θέση της ως μεγάλη δύναμη μακροπρόθεσμα.
Υπό τον Κάρολο ΧΙ (1660-1697), η Σουηδία έγινε απολυταρχικό κράτος. Ο γιος του Κάρολος ΧΙΙ κυβέρνησε από το 1697 έως το 1718, υπό τον οποίο η Σουηδία διεξήγαγε τον Μεγάλο Βόρειο Πόλεμο (1700-1721) εναντίον της Ρωσίας, της Πολωνίας και της Δανίας, μεταξύ άλλων. Η Σουηδία έχασε τον πόλεμο και μαζί με αυτόν την κυριαρχία της στην περιοχή της Βαλτικής. Ξεκίνησε η άνοδος της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης.
Το υπόλοιπο του 18ου αιώνα
Ο θάνατος του Καρόλου ΧΙΙ έβαλε τέλος στην περίοδο της απολυταρχίας. Ξεκίνησε η εποχή της ελευθερίας (1719-1772). Η αυτοκρατορική βουλή απέκτησε την αποκλειστική νομοθετική εξουσία. Εκτός από τους ευγενείς, τον κλήρο και την αστική τάξη, οι αγρότες εκπροσωπούνταν πάντα στη Δίαιτα, κάτι που ήταν μοναδικό στην Ευρώπη. Υπήρξαν και άλλοι πόλεμοι με βαριές απώλειες. Η Λαπωνία στο βορρά αποικίστηκε πλέον συστηματικά. Στους νέους πολίτες υποσχέθηκαν φοροαπαλλαγή και εργασία στα μεταλλεία.
Το 1772 ξεκίνησε η εποχή του Γουστάβου (1772-1809). Ο Γουστάβος Γ΄ αποκατέστησε την προηγούμενη εξουσία του βασιλιά. Προώθησε ιδιαίτερα τις τέχνες, ίδρυσε τη Σουηδική Ακαδημία και μάλιστα έδωσε το όνομά του σε ένα δικό του στυλ, το γουστάβικο στυλ, το οποίο είχε ως πρότυπο τον γαλλικό κλασικισμό. Πάνω απ' όλα, όμως, κυβέρνησε με όλο και πιο αυταρχικό τρόπο και περιόρισε, για παράδειγμα, την ελευθερία του Τύπου. Η δυσαρέσκεια στη χώρα μεγάλωνε. Το 1792, ο βασιλιάς δολοφονήθηκε σε έναν χορό με μάσκες και τελικά πέθανε.
Ο γιος του Γουστάβος Δ΄ Αδόλφος στράφηκε εναντίον της Γαλλίας στους Ναπολεόντειους Πολέμους. Η Σουηδία έχασε τη Φινλανδία από τη Ρωσία, καθώς και τις τελευταίες κτήσεις της στη βόρεια Γερμανία (Δυτική Πομερανία με το Ρίγκεν). Το 1809, ο βασιλιάς καθαιρέθηκε με πραξικόπημα.
Ο 19ος αιώνας στη Σουηδία
Ο Γουστάβος Δ΄ Αδόλφος και οι απόγονοί του αποκλείστηκαν ως κληρονόμοι του θρόνου και έτσι ο θείος του εξελέγη στο θρόνο ως Κάρολος ΧΙΙΙ. Η εξουσία του βασιλιά περιορίστηκε και πάλι, ενώ η εξουσία της Βουλής αποκαταστάθηκε.
Καθώς ο Κάρολος ΙΓ΄ δεν είχε παιδιά, ένας Γάλλος στρατάρχης επελέγη τελικά ως διάδοχος του θρόνου: ο Ζαν Μπαπτίστ Μπερναντότ. Αυτός έγινε ο ιδρυτής της σημερινής σουηδικής βασιλικής οικογένειας. Διορίστηκε διάδοχος του θρόνου το 1810. Προσηλυτίστηκε στην προτεσταντική πίστη, έμαθε σουηδικά και απαλλάχθηκε από τη γαλλική υπηκοότητα από τον Ναπολέοντα. Στη Σουηδία ήλπιζαν επίσης ότι η Γαλλία θα τον υποστήριζε σε έναν πιθανό πόλεμο εναντίον της Ρωσίας και έτσι θα κέρδιζε πίσω τη Φινλανδία. Το 1818 ανέβηκε στο θρόνο ως Κάρολος ΙΔ΄ Ιωάννης. Είχε ήδη ασκήσει τα καθήκοντά του πριν από αυτό.
Το 1814 κατάφερε να οδηγήσει τη Νορβηγία σε ένωση με τη Σουηδία, η οποία διήρκεσε μέχρι το 1905. Ο σύντομος πόλεμος του 1814 ήταν ο τελευταίος στον οποίο έλαβε μέρος η Σουηδία. Ήταν η αρχή της πολιτικής ουδετερότητας της Σουηδίας.
Οικονομικά, η Σουηδία μετατράπηκε αργά (και καθυστερημένα) από αγροτικό σε βιομηχανικό κράτος. Πολιτιστικά και επιστημονικά άνθισε. Ωστόσο, η αύξηση του πληθυσμού οδήγησε σε φτώχεια και κοινωνικά προβλήματα, γι' αυτό και πολλοί άνθρωποι μετανάστευσαν στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.
Ο 20ός και ο 21ος αιώνας
Η ένωση με τη Νορβηγία διαλύθηκε ειρηνικά το 1905.
Η Σουηδία παρέμεινε ουδέτερη στον Πρώτο και στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η βιομηχανία συνέχισε να ανθεί. Τη δεκαετία του 1930 άρχισε η ανάπτυξη του κράτους πρόνοιας.
Η Σουηδία προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1995. Ωστόσο, το ευρώ δεν εισήχθη ως νόμισμα, επειδή η πλειοψηφία των Σουηδών αποφάσισε εναντίον του.
Σήμερα η Σουηδία είναι μια κοινοβουλευτική-δημοκρατική μοναρχία. Ο Κάρολος ΙΣΤ' Γκούσταβ είναι βασιλιάς της Σουηδίας από το 1973.