Συνοπτικά     Προφίλ      Χώρα     Άνθρωποι    Ζώα και φυτά     Οικονομία      Ιστορία και πολιτική      Καθημερινότητα        Φαγητά        Παιδιά και σχολείο    Χαρακτηριστικά         Χριστούγεννα

Προ- και πρώιμη ιστορία της Βουλγαρίας

Η Βουλγαρία κατοικήθηκε ήδη από την Παλαιολιθική Εποχή. Στα δυτικά του σημερινού κράτους έχουν βρεθεί σπηλαιογραφίες που χρονολογούνται πριν από περίπου 1,5 εκατομμύριο χρόνια. Όπως παντού αλλού, οι κυνηγοί-συλλέκτες μετατράπηκαν τελικά και σε αυτό το μέρος του κόσμου σε  αγρότες.

Διαφορετικοί πολιτισμοί αναπτύχθηκαν με τις δικές τους τυπικές μορφές κεραμικής και ταφής. Στη Βουλγαρία, ο πολιτισμός του Καράνοβο ήταν ιδιαίτερα σημαντικός. Υπήρξε από το 6200 π.Χ. περίπου έως το 4000 π.Χ. περίπου και πιθανώς περιλάμβανε τον πολιτισμό της Βάρνας

(4400-4100 π.Χ.). Στο νεκροταφείο της Βάρνας βρέθηκαν πλούσια κτερίσματα, συμπεριλαμβανομένου χρυσού. Το νεκροταφείο της Βάρνας, γνωστό και ως νεκρόπολη της Βάρνας, είναι ένας σημαντικός ταφικός χώρος που βρίσκεται στη δυτική βιομηχανική ζώνη της πόλης και θεωρείται ευρέως ως ένας από τους σημαντικότερους προϊστορικούς αρχαιολογικούς χώρους του κόσμου. Χρονολογείται στη χαλκολιθική (χαλκό) εποχή του πολιτισμού της Βάρνας, που ξεκίνησε περίπου 6,000–6,500 χρόνια πριν. Εκεί οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα παλαιότερα τεχνουργήματα χρυσού που ανακαλύφθηκαν ποτέ.

Θράκες, Έλληνες και Ρωμαίοι στη Βουλγαρία

Οι Θράκες εγκαταστάθηκαν στη Θράκη, ένα μέρος που σήμερα βρίσκεται στη νοτιοανατολική Βουλγαρία, την Ελλάδα και την Τουρκία. Υπήρχαν διάφορα θρακικά φύλα, ένα από τα μεγαλύτερα από τα οποία, οι Οδρύσες, ίδρυσαν μια αυτοκρατορία γύρω στο 450 π.Χ. που περιελάμβανε μεγάλο μέρος της σημερινής Βουλγαρίας.

Μεταξύ του 8ου και του 6ου αιώνα π.Χ., οι Έλληνες ίδρυσαν πολλές πόλεις-κράτη, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Η Απολλωνία και η Μεσαμβρία, για παράδειγμα, βρίσκονταν στην περιοχή της σημερινής Βουλγαρίας.

Οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την περιοχή το 29 π.Χ. Οι κάτοικοι ρωμαιοποιήθηκαν. Αρκετές ρωμαϊκές επαρχίες βρίσκονταν στο σημερινό εθνικό έδαφος, συγκεκριμένα η Μακεδονία, η Θράκη, η Μοισία και η Δακία.

Μετά τη διαίρεση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 395 μ.Χ., η περιοχή παρέμεινε στο Βυζάντιο (Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία). Οι Σλάβοι εγκαταστάθηκαν στη Βουλγαρία από τον 6ο αιώνα.

 

 

Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία (681-1018)

Η Μεγάλη Βουλγαρική Αυτοκρατορία ιδρύθηκε βόρεια της Μαύρης Θάλασσας το 632. Σήμερα, η περιοχή αυτή ανήκει κυρίως στη Ρωσία. Ο λαός που ίδρυσε αυτή την αυτοκρατορία είναι γνωστός ως Πρωτοβούλγαροι.

Το 678, η αυτοκρατορία κατέρρευσε και μέρος του λαού μετακόμισε στη σημερινή Βουλγαρία. Εκεί ίδρυσαν την Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία.

Οι Πρωτοβούλγαροι συγχωνεύτηκαν με τους Θράκες και τους Σλάβους που ζούσαν εδώ και σχημάτισαν τους Βούλγαρους. Το 864, ο ηγεμόνας Μπόρις Α΄ ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Ο λαός του είχε πλέον εκχριστιανιστεί.

Η Βουλγαρία έγινε μια ισχυρή αυτοκρατορία. Τον 10ο αιώνα, η αυτοκρατορία άρχισε να παρακμάζει και η ανατολή κατακτήθηκε από το Βυζάντιο. Η αυτοκρατορία διήρκεσε μέχρι το 1018.

Δεύτερη Βουλγαρική Αυτοκρατορία (1186-1393)

Υπήρξαν επανειλημμένες εξεγέρσεις κατά της βυζαντινής κυριαρχίας. Το 1186, οι εξεγέρσεις υπό την ηγεσία των αδελφών Ασέν και Πέτρου ήταν τελικά επιτυχείς. Ιδρύθηκε η Δεύτερη Βουλγαρική Αυτοκρατορία και ο Άσεν έγινε ο πρώτος ηγεμόνας της αυτοκρατορίας ως τσάρος Ιβάν Άσεν.

 

Οι Μογγόλοι και οι Οθωμανοί στη Βουλγαρία

Το 1241, η εισβολή των Μογγόλων προκάλεσε χάος στη χώρα. Το Βυζάντιο, η Ουγγαρία και η Σερβία απείλησαν επίσης τη Βουλγαρική Αυτοκρατορία. Τον 14ο αιώνα, η αυτοκρατορία διασπάστηκε σε διάφορες ηγεμονίες. Το 1393, αυτές αναγκάστηκαν να υποταχθούν στους Οθωμανούς.

Οθωμανική κυριαρχία (1393-1878)

Η Βουλγαρία παρέμεινε υπό οθωμανική (τουρκική) κυριαρχία για σχεδόν 500 χρόνια. Οι προσπάθειες να απελευθερωθεί από την κυριαρχία αυτή ήταν ανεπιτυχείς για μεγάλο χρονικό διάστημα. Γύρω στο 1800, ωστόσο, η Βουλγαρία συνειδητοποίησε όλο και περισσότερο τη δική της εθνικότητα. Αυτό αναφέρεται ως η "βουλγαρική εθνική αναγέννηση". Το 1876, η εξέγερση του Απριλίου καταπνίγηκε αιματηρά. Η οργή για τη βιαιότητα με την οποία έδρασαν οι Οθωμανοί ήταν ευρέως διαδεδομένη σε όλη την Ευρώπη.

Το 1877, η Ρωσία κήρυξε τελικά τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η Ρωσία έβλεπε τον εαυτό της ως την προστατευτική δύναμη όλων των Σλάβων, αλλά πιθανότατα ήλπιζε και η ίδια να αποκτήσει εξουσία. Η Ρωσία νίκησε το 1878 και η Βουλγαρία έγινε ανεξάρτητη με την Ειρήνη του Αγίου Στεφάνου.

 

Ιστορία της Βουλγαρίας από την ανεξαρτησία μέχρι σήμερα

Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας (1878-1908)

Το Συνέδριο του Βερολίνου, στο οποίο αναδιοργανώθηκε η Ευρώπη το 1878, αποφάσισε επίσης ότι θα έπρεπε να υπάρξει ένα ανεξάρτητο Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας. Ο πρώτος ηγεμόνας του πριγκιπάτου ήταν ο Αλέξανδρος Α. Ωστόσο, η αυτοκρατορία του αρχικά περιλάμβανε μόνο μια περιοχή μεταξύ του Δούναβη και των Βαλκανικών Ορέων, δηλαδή αυτό που είναι σήμερα το βόρειο τμήμα της χώρας.

Ο νότος έγινε επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως Ανατολική Ρωμυλία. Ήδη από το 1885, ωστόσο, προσαρτήθηκε στο Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας μετά από μια αναίμακτη επανάσταση. Η Μακεδονία, η οποία υποτίθεται ότι εξακολουθούσε να ανήκει στη Βουλγαρία σύμφωνα με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, ενσωματώθηκε πλέον στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Τσαρδοκρατία της Βουλγαρίας (1908-1946)

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Βουλγαρίας μέχρι το 1908. Ο Φερδινάνδος Α΄ ήταν πρίγκιπας της Βουλγαρίας από το 1887. Τώρα το πριγκιπάτο έγινε τσαρδία και ο Φερδινάνδος έγινε τσάρος.

Το 1912, η Βουλγαρία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Ελλάδα ένωσαν τις δυνάμεις τους για να σχηματίσουν τη Βαλκανική Συμμαχία. Στόχος τους ήταν να εκδιώξουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία από τη Βαλκανική Χερσόνησο. Την ίδια χρονιά ξεκίνησε ο Πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος. Ο στόχος της Βαλκανικής Συμμαχίας επιτεύχθηκε το 1913 και οι Οθωμανοί αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν. Μέσα σε λίγους μήνες, αιώνες οθωμανικής κυριαρχίας στη Βαλκανική Χερσόνησο έλαβαν τέλος.

Ωστόσο, η Βουλγαρία ήταν δυσαρεστημένη με τη νέα οριοθέτηση των συνόρων. Αυτό οδήγησε στον Δεύτερο Βαλκανικό Πόλεμο το 1913, στον οποίο προσχώρησε και η Ρουμανία. Η Βουλγαρία έχασε τον πόλεμο και αναγκάστηκε να παραχωρήσει εδάφη που είχε προηγουμένως κερδίσει, όπως η Μακεδονία.

Στον Πρώτο και στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Βουλγαρία πολέμησε στο πλευρό της Γερμανίας και έχασε περαιτέρω εδάφη.

 

Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας (1946-1990)

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι κομμουνιστές κατέλαβαν την εξουσία στη Βουλγαρία. Η μοναρχία καταργήθηκε. Ο τσάρος Συμεών Β', ο οποίος ήταν μόλις 9 ετών, αναγκάστηκε να φύγει. Η Βουλγαρία τέθηκε υπό σοβιετική επιρροή. Εφαρμόστηκε η σχεδιασμένη οικονομία και η βιομηχανία και η γεωργία εθνικοποιήθηκαν. Για δεκαετίες, η πολιτική καθοριζόταν από τον Todor Zhivkov. Ήταν αρχηγός του κράτους από το 1954 έως το 1989.

Τη δεκαετία του 1980, πολλοί Τούρκοι εκδιώχθηκαν από τη Βουλγαρία, αφού η κυβέρνηση θέλησε να επιβάλει βουλγαρικά ονόματα στην τουρκική μειονότητα της χώρας. Υπό την πίεση του κόμματος, ο Ζίβκοφ παραιτήθηκε από τα αξιώματά του ως πρόεδρος του κόμματος και πρωθυπουργός στις 10 Νοεμβρίου 1989. Θεμελιώδεις αλλαγές στο σύστημα δεν είχαν προγραμματιστεί. Υπήρξαν διαδηλώσεις στη χώρα και το 1990 διεξήχθησαν για πρώτη φορά ελεύθερες εκλογές.

Βουλγαρία από το 1990

Μετά τις πρώτες ελεύθερες εκλογές τον Ιούνιο του 1990, η Βουλγαρία υιοθέτησε ένα δημοκρατικό σύνταγμα το 1991. Υπήρξαν πολλές κυβερνητικές αλλαγές κατά τη διάρκεια των επόμενων ετών. Οι πρώην κομμουνιστές ήταν στην εξουσία μέχρι το 1997.

Το 2001, ο πρώην τσάρος, Συμεών Β', εξελέγη πρωθυπουργός της Βουλγαρίας. Επειδή ο Συμεών είχε γεννηθεί πρίγκιπας του Σαξ-Κόμπουργκ και Γκότα, αποκαλούσε πλέον τον εαυτό του Συμεών Σαξκομπούργκοτσκι. Συνδέθηκε με πολλές ελπίδες και εφάρμοσε μεταρρυθμίσεις. Οι συνθήκες διαβίωσης βελτιώθηκαν μόνο αργά και η ανεργία παρέμεινε υψηλή, ιδίως στην ύπαιθρο. Η διαφθορά παρέμενε παντού πρόβλημα. Η Βουλγαρία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 2004.

Το 2005, οι σοσιαλιστές κέρδισαν τις εκλογές. Η Βουλγαρία εντάχθηκε στην ΕΕ το 2007. Το 2009, το συντηρητικό, φιλοδυτικό κόμμα GERB κέρδισε τις εκλογές. Ο Μπόικο Μπορίσοφ έγινε πρωθυπουργός. Παραιτήθηκε το 2013 μετά από διαμαρτυρίες κατά των μέτρων λιτότητας και των αυξήσεων των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά επέστρεψε στο αξίωμα από το 2014. Παραιτήθηκε και πάλι τον Νοέμβριο του 2016.

Κατείχε και πάλι το αξίωμα από το 2017 έως το 2021. Ο σοσιαλιστής Ρούμεν Ράντεφ έγινε πρόεδρος το 2017. Επανεξελέγη το 2021.

Από τις εκλογές του 2021 και μετά, τρεις άνδρες κατέχουν το αξίωμα του πρωθυπουργού της Βουλγαρίας. Ο Γκαλάμπ Ντόνεφ ανέλαβε μεταβατικά τον Αύγουστο του 2022, αφού ο Κιρίλ Πέτκοφ απομακρύνθηκε με ψήφο δυσπιστίας. Οι πέμπτες βουλευτικές εκλογές μέσα σε μόλις δύο χρόνια διεξήχθησαν το 2023. Ο Νικολάι Ντένκοφ έγινε πρωθυπουργός.