Συνοπτικά Προφίλ Χώρα Άνθρωποι Ζώα και φυτά Οικονομία Ιστορία και πολιτική Φαγητά Παιδιά και σχολείο Χαρακτηριστικά Παραδόσεις και Γιορτές
Προϊστορία
Η περιοχή της σημερινής Κροατίας ήταν πιθανώς κατοικημένη ήδη από την πρώιμη Λίθινη Εποχή. Αυτό αποδεικνύεται από τα ευρήματα που έχουν βρεθεί τόσο στην ύπαιθρο όσο και σε ορισμένα νησιά. Η ευνοϊκή θέση της χώρας προσκάλεσε τους ανθρώπους να εγκατασταθούν εκεί από πολύ νωρίς.
Οι Ιλλυριοί
Οι πρώτοι οικισμοί δημιουργήθηκαν γύρω στο 1200 π.Χ. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ήταν κυρίως οι Ιλλυριοί (αρχαίος λαός που κατοικούσε κυρίως στην περιοχή των Βαλκανίων, σε μια περιοχή που καλύπτει σημερινές χώρες όπως η Αλβανία, η Κροατία, η Βόρεια Μακεδονία και μέρος του Μαυροβουνίου) που εξαπλώθηκαν και έτσι η περιοχή ονομάστηκε Ιλλυρία. Οι Ιλλυριοί έκαναν εμπόριο με τις γειτονικές χώρες και τα απομεινάρια των τειχών των παλαιών κάστρων-καταφυγίων τους βρίσκονται ακόμη και σήμερα στα βουνά. Τους Ιλλυριούς ακολούθησαν οι Κέλτες (Κέλτες ένα αρχαίο φυλετικό σύνολο που ζούσε κυρίως στην κεντρική και δυτική Ευρώπη κατά την προϊστορική και την αρχαία περίοδο), οι οποίοι αναμείχθηκαν με τους Ιλλυριούς.
Οι Ρωμαίοι
Τους ακολούθησαν οι Ρωμαίοι, οι οποίοι κατέκτησαν ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Ιλλυρίας. Εγκαταστάθηκαν επίσης στις κροατικές ακτές και εξαπλώθηκαν στην ενδοχώρα. Πέντε μόνο Ρωμαίοι αυτοκράτορες προέρχονταν από την περιοχή της σημερινής Κροατίας. Η ρωμαϊκή επαρχία της Δαλματίας ιδρύθηκε στις αρχές του 1ου αιώνα. Οι Ρωμαίοι ίδρυσαν περαιτέρω πόλεις ή εκμαυλισμού των πόλεων που είχαν ήδη ιδρυθεί από Ιλλυριούς. Ακόμη και σήμερα μπορούμε να δούμε πολλά ερείπια από τη ρωμαϊκή εποχή, όπως το υπέροχα διατηρημένο αμφιθέατρο στην Πούλα ή το παλάτι του Ρωμαίου αυτοκράτορα Διοκλητιανού στο Σπλιτ.
Το 395 μ.Χ., η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χωρίστηκε σε Δυτική και Ανατολική Ρώμη, με την Κροατία να ανήκει στη Δυτική Ρώμη. Τον πέμπτο αιώνα μ.Χ., τα Βαλκάνια δέχθηκαν επιθέσεις από τους Ούννους ( νομαδικός λαός που έζησε στην Κεντρική Ασία, τον Καύκασο και την Ανατολική Ευρώπη μεταξύ του 4ου και του 6ου αιώνα μ.Χ.), τους Βανδάλους (ανατολικογερμανική φυλή ή ομάδα φυλών, η οποία συναντάται για πρώτη φορά στη νότια Πολωνία, αλλά αργότερα μετακινήθηκε σε όλη την Ευρώπη), τους Βησιγότθους (ένας δυτικός κλάδος των νομαδικών γερμανικών φύλων που αναφέρονται συλλογικά ως Γότθοι) και τελικά τους Λογγοβάρδους (γερμανική φυλή που κατέκτησε τη βόρειο Ιταλία, στα σύνορα με την Ελβετία, και η οποία στη συνέχεια αναμίχθηκε με τους ντόπιους, τους σημερινούς Ιταλούς). Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατέρρευσε το 476 και η Κροατία στη συνέχεια έγινε μέρος της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Άβαροι και Σλάβοι
Οι Άβαροι και οι Σλάβοι ακολούθησαν στις αρχές του 6ου αιώνα. Η επέκταση των Σλάβων ανακόπηκε στο νότο από τους Βούλγαρους, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στον κάτω ρου του Δούναβη. Το Βυζάντιο κατάφερε να ανακαταλάβει τμήματα της χώρας, όπως η Ελλάδα, η Μακεδονία και τα νησιά της Δαλματίας. Η ενδοχώρα παρέμεινε στα χέρια των Σλάβων.
Οι πρώτοι Κροάτες αποικίζουν τη χώρα
Τον 7ο αιώνα, οι Κροάτες εγκαταστάθηκαν στη Δαλματία και την Άνω Παννονία. Το από πού προέρχονταν αρχικά οι Κροάτες αμφισβητείται. Θεωρείται ότι προήλθαν από το Ιράν, αν και αυτό δεν είναι βέβαιο. Αναμίχθηκαν με τον τοπικό πληθυσμό. Έτσι προέκυψε το πρώτο κροατικό κράτος τον 9ο αιώνα, αν και ήταν πολύ μικρότερο από τη σημερινή Κροατία.
Τον 9ο αιώνα, μοναχοί από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήρθαν ως ιεραπόστολοι για να προσηλυτίσουν τους Κροάτες στον χριστιανισμό. Οι πρώτες κροατικές πόλεις χτίστηκαν τον 8ο και 9ο αιώνα, συχνά αναβιώνοντας αρχαίες πόλεις.
Το πρώτο καταγεγραμμένο κροατικό πριγκιπάτο δημιουργήθηκε τον 8ο αιώνα υπό τον πρίγκιπα Branimir. Και σύντομα - γύρω στο έτος 925 - γεννήθηκε ο πρώτος Κροάτης βασιλιάς με το όνομα Τόμισλαβ, ο οποίος αναγνωρίστηκε ως βασιλιάς και από τον Πάπα.
Το 1102, ένας Ούγγρος βασιλιάς στέφθηκε Κροάτης βασιλιάς. Αν και η Κροατία παρέμεινε ξεχωριστή διοίκηση και είχε επίσης έναν αντιβασιλέα κροατικής καταγωγής, υπήρξε ένωση κρατών με την Ουγγαρία.
Οι Ούγγροι και οι Κροάτες αμύνθηκαν από κοινού κατά των επιθέσεων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τον 15ο αιώνα. Η Κροατία πολέμησε κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για πολλά χρόνια.
Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας
Μετά το 1815, η Δαλματία και η Ίστρια τέθηκαν υπό αυστριακή κυριαρχία. Το Βασίλειο της Κροατίας και η Σλαβονία ανήκαν και πάλι στην Ουγγαρία. Στα μέσα του 19ου αιώνα, οι Κροάτες αγωνίστηκαν επίσης για μεγαλύτερη ανεξαρτησία και κυρίως ήθελαν να απωθήσουν την επιρροή των Ούγγρων.
Η Κροατία αποσπάστηκε από τη σφαίρα επιρροής της Αυστρίας και της Ουγγαρίας μόνο μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1918 σχηματίστηκε το Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων, το οποίο από το 1929 ήταν γνωστό ως Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας. Αυτό υπήρχε μέχρι το 1941.
Τον Απρίλιο του 1941, τα γερμανικά στρατεύματα εισέβαλαν και από τον Απρίλιο του 1941 ανακηρύχθηκε το "Ανεξάρτητο Κράτος της Κροατίας" υπό την ηγεσία του Άντε Πάβελιτς και με την υποστήριξη των δυνάμεων του Άξονα. Ήταν επικεφαλής του φασιστικού κινήματος Ustasha. Κυβέρνησε σαν δικτάτορας και ανέλαβε σκληρή δράση εναντίον κάθε πολιτικής αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένων των Εβραίων και των Ρομά. Οι Κροάτες κομμουνιστές ξεσηκώθηκαν εναντίον του. Ένας από τους ηγέτες του κινήματος κατά των φασιστών ήταν ο Josip Broz Tito.
Γιουγκοσλαβία υπό τον Τίτο
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γιουγκοσλαβία έγινε Ομοσπονδιακή Λαϊκή Δημοκρατία και συνεπώς κομμουνιστικό κράτος. Η Κροατία ήταν μία από τις έξι συνιστώσες δημοκρατίες και ονομάστηκε Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Κροατίας. Τμήματα που ανήκαν προηγουμένως στην Ιταλία και τμήματα που ανήκαν στην Ουγγαρία επιστράφηκαν στην Κροατία. Οι πρώην αντίπαλοι της φασιστικής Ουστάσα, καθώς και άλλοι αντίπαλοι, διώχθηκαν. Ο Γιόσιπ Μπροζ Τίτο έγινε αρχικά πρωθυπουργός και από το 1953 πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας.
Τα επόμενα χρόνια, ο Τίτο απομακρύνθηκε όλο και περισσότερο από τη Σοβιετική Ένωση και άνοιξε τη χώρα στη Δύση. Στη χώρα ήρθαν επίσης τουρίστες και έφεραν μαζί τους συνάλλαγμα (χρήματα), γεγονός που ωφέλησε την οικονομία. Ωστόσο, ο Τίτο κρατούσε το πολυεθνικό κράτος ενωμένο με σταθερό χέρι και λάμβανε μέτρα εναντίον όλων των πολιτικών αντιπάλων.
Ο Τίτο κατάφερε συχνά να αναγκάσει το πολυεθνικό κράτος να ενωθεί μέχρι το θάνατό του το 1980. Ωστόσο, η αντίσταση στη σερβική κυριαρχία αυξήθηκε στην Κροατία και τη Σλοβενία και δημιουργήθηκαν κινήματα που ζητούσαν μεγαλύτερη ανεξαρτησία για την Κροατία.
Προσπάθεια για ανεξαρτησία
Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989 και την επερχόμενη κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1990, η επιθυμία για ανεξαρτησία έγινε όλο και πιο ισχυρή. Εκείνη την εποχή, η Γιουγκοσλαβία αποτελούνταν από τις δημοκρατίες της Σλοβενίας, της Κροατίας, της Σερβίας, του Μαυροβουνίου, της Μακεδονίας και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Προστέθηκαν το Κοσσυφοπέδιο και η Βοϊβοντίνα, δύο ανεξάρτητες επαρχίες της Σερβίας.
Τόσο η Κροατία όσο και η Σλοβενία ήθελαν να εγκαταλείψουν το κράτος της Γιουγκοσλαβίας και να σχηματίσουν μια χαλαρή ένωση των επιμέρους δημοκρατιών και να κινηθούν περισσότερο προς τη δημοκρατία και την οικονομία της αγοράς. Οι προσπάθειες αυτές γίνονταν όλο και πιο έντονες.
Ανεξαρτησία και Κροατικός Πόλεμος (1991-1995)
Το 1991 διεξήχθη δημοψήφισμα. Ο λαός της Κροατίας είχε τη δυνατότητα να ψηφίσει για το αν ήθελε να γίνει ανεξάρτητος. Οι 93 στους 100 Κροάτες ψήφισαν υπέρ. Τον Ιούνιο του 1991, η Κροατία ανακήρυξε την ανεξαρτησία της υπό τον Φράνιο Τούντμαν, πρώην σύντροφο του Τίτο. Τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ αναγνώρισαν την Κροατία ως ανεξάρτητο κράτος τον Δεκέμβριο του 1991.
Το 1991 ξεκίνησε ο Κροατικός Πόλεμος, ο οποίος διήρκεσε τέσσερα χρόνια. Από τη μία πλευρά ήταν οι Κροάτες, οι οποίοι αγωνίζονταν για να επιβεβαιώσουν την ανεξαρτησία τους, και από την άλλη ο Γιουγκοσλαβικός Λαϊκός Στρατός, ο οποίος υποστήριζε τους Σέρβους, οι οποίοι ήταν εναντίον αυτής της ανεξαρτησίας. Το αποτέλεσμα ήταν μια σφοδρή στρατιωτική σύγκρουση.
Τμήματα της Κροατίας (ιδίως η Κράινα) κατελήφθησαν με το αιτιολογικό ότι ήθελαν να υπερασπιστούν τους Σέρβους που ζούσαν στην Κροατία. Το τμήμα αυτό της χώρας πέρασε στους Σέρβους στρατιώτες. Εκείνη την εποχή, δώδεκα στους 100 κατοίκους της Κροατίας ήταν Σέρβοι. Ο στρατός πολιόρκησε την πόλη Ντουμπρόβνικ για επτά μήνες. Πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και τα ρήγματα μεταξύ Σέρβων και Κροατών έγιναν όλο και πιο βαθιά. Οι συγκρούσεις που υπήρχαν ήδη από πριν ήρθαν στο φως σε αυτή την ένοπλη σύγκρουση. Η Ευρώπη παρασύρθηκε επίσης σε αυτόν τον πόλεμο.
Τέλος του πολέμου
Το 1992 υπογράφηκε κατάπαυση του πυρός. Ταυτόχρονα, ο ΟΗΕ άρχισε να στέλνει στρατεύματα σε προστατευόμενες ζώνες. Τον Μάιο του 1992, η Κροατία έγινε μέλος των Ηνωμένων Εθνών. Αν και υπήρξε πράγματι κατάπαυση του πυρός και ο γιουγκοσλαβικός στρατός αποσύρθηκε, οι μάχες δεν έληξαν εντελώς.
Μόνο η Συμφωνία του Εργκούτ, της 12ης Νοεμβρίου 1995 και η Συμφωνία του Ντέιτον λίγο αργότερα κατάφεραν να τερματίσουν τον πόλεμο μετά από ένα μακρύ πηγαινέλα και πολλές απώλειες.
Κροατία από το 1996
Η Κροατία έγινε μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης το 1996. Ο πρόεδρος Tudjman πέθανε το 1999, ενώ ακολούθησαν ο Stjepan Mesić ως πρόεδρος και ο Ivica Račan ως πρωθυπουργός.
Το 2013, η Κροατία έγινε το δεύτερο διάδοχο κράτος της Γιουγκοσλαβίας που εντάχθηκε στην ΕΕ. Οι Κροάτες προσπαθούσαν να ενταχθούν από το 2003. Η Kolinda Grabar-Kitarović ήταν πρόεδρος από το 2015 έως το 2020.
Ο Ζόραν Μιλάνοβιτς ως πρόεδρος της Κροατίας
Ο Zoran Milanović είναι αρχηγός του κράτους της Κροατίας από τις 18 Φεβρουαρίου 2020, αποτελώντας τον πέμπτο πρόεδρο της Δημοκρατίας της Κροατίας. Κέρδισε σε επαναληπτικές εκλογές τον Ιανουάριο του 2020 έναντι της τότε προέδρου της Κροατίας και νυν προέδρου Kolinda Grabar-Kitrović και ανέλαβε τα καθήκοντά του ένα μήνα αργότερα. Στην Κροατία, ο αρχηγός του κράτους εκλέγεται για περίοδο πέντε ετών.